cfigueres13_OLE BERG-RUSTENAFP via Getty Images_norwaysovereignwealthfund Ole Berg-Rusten/AFP via Getty Images

Noorwegen moet zijn staatsfonds klimaatneutraal maken

BRUSSEL – Recente ontwikkelingen in Noorwegen kunnen belangrijke gevolgen hebben voor de klimaatafspraken tijdens de VN-conferentie over klimaatverandering (COP26) in Glasgow in november.

In augustus heeft een door de regering benoemde commissie aanbevolen dat Noorwegen zijn staatsfonds (SWF) op het spoor zet van de netto-nul-uitstoot van broeikasgassen tegen 2050, en dat de activiteiten van het fonds in overeenstemming worden gebracht met de verplichtingen van Noorwegen in het kader van internationale klimaatverdragen. Kort daarna bevestigde de kandidaat voor het premierschap van de Noorse Arbeiderspartij, Jonas Gahr Støre, dat hij, als hij werd verkozen, een netto-nuldoelstelling voor het fonds zou invoeren. Nu Støre bij de parlementsverkiezingen van deze maand als overwinnaar uit de bus is gekomen, staat hij voor de uitdaging een coalitie te vormen die hem in staat stelt zijn voornemen uit te voeren.

Het Noorse Government Pension Fund Global is met 1,4 biljoen dollar het grootste SWF ter wereld. Maar het land aarzelt om het gewicht van zijn fonds in te zetten voor zijn eigen internationale klimaatverplichtingen, en staat daar niet alleen in.

Op grond van bestaande internationale verdragen zijn klimaatverplichtingen gebaseerd op emissies die hun oorsprong vinden binnen de fysieke grenzen van elk land. Emissies die het gevolg zijn van het bezit van buitenlandse activa van een land, worden niet meegerekend in de binnenlandse inventaris. Hoewel regeringen hun economieën dus onder de loep nemen om de uitstoot terug te dringen, laten ze de staatsfondsen van hun land meestal buiten beschouwing. Als gevolg daarvan heeft slechts één staatsfonds, het Duitse KENFO, zich aangesloten bij de door de Verenigde Naties opgerichte Net-Zero Asset Owner Alliance, die zoʼn 6,7 biljoen dollar aan beheerd vermogen vertegenwoordigt en 46 pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen onder haar leden telt.

Aangezien het enorme Noorse staatsfonds gemiddeld 1,4 procent van alle beursgenoteerde ondernemingen ter wereld bezit, is de duidelijke ommezwaai van het land zowel symbolisch als praktisch van belang. De nieuwe Noorse regering wordt gesteund door de recente oproep van Olivier Blanchard, voormalig hoofdeconoom van het Internationale Monetaire Fonds, en anderen om haar staatsfonds zich tijdens COP26 te laten aansluiten bij de Net-Zero Alliance.

Maar Noorwegen moet het daar niet bij laten. Alles bij elkaar vertegenwoordigen staatsfondsen zoʼn 10 biljoen dollar aan activa onder beheer, oftewel ongeveer zeven keer zoveel als die van het Noorse staatsfonds alleen. Als land met ʼs werelds grootste staatsfonds zou Noorwegen het voortouw moeten nemen in een diplomatieke inspanning voor een wereldwijde beweging van staatsfondsen in de richting van netto-nul-verplichtingen op COP26.

Secure your copy of PS Quarterly: The Year Ahead 2025
PS_YA25-Onsite_1333x1000

Secure your copy of PS Quarterly: The Year Ahead 2025

Our annual flagship magazine, PS Quarterly: The Year Ahead 2025, is almost here. To gain digital access to all of the magazine’s content, and receive your print copy, subscribe to PS Premium now.

Subscribe Now

Noorwegen heeft een trotse geschiedenis van activistische internationale diplomatie. De zeer capabele Noorse buitenlandse dienst heeft een centrale rol gespeeld in de bemiddeling bij het beëindigen van gewapende conflicten in de hele wereld. Bovendien is de beheerder van het Noorse staatsfonds, Norges Bank Investment Management, een gesofisticeerde en wereldwijd gerespecteerde belegger. Gezamenlijk plaatsen deze eigenschappen Noorwegen in een sterke positie om anderen binnen een coalitie van staatsfondsen te mobiliseren voor netto-nuldoelstellingen.

Gelukkig hebben sommige staatsfondsen al blijk gegeven van ontluikende klimaatambities. Noorwegen kan als potentiële partners kijken naar landen als Frankrijk, Ierland, Nieuw-Zeeland, Singapore en de Verenigde Arabische Emiraten. De staatsfondsen van deze landen beschikken over gesofisticeerde beleggingsteams die perfect in staat zouden zijn om netto-nuldoelstellingen te verwezenlijken. Het is te hopen dat staatsfondsen die nu nog niet zo ver willen gaan of over beperktere middelen beschikken, zich bij de nieuwe wereldwijde consensus zullen aansluiten.

Het meest recente rapport van de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering herinnert ons eraan dat de tijd om een catastrofale klimaatverandering af te wenden, snel verstrijkt. En toch zijn veel landen niet in staat of niet bereid om binnen hun eigen grenzen de noodzakelijke emissiereducties te realiseren.

Onder deze moeilijke omstandigheden moeten regeringen met grote buitenlandse vermogens op zoek gaan naar manieren om de klimaatverandering te beperken, niet alleen binnen hun grenzen, maar inzake alle vermogens die zij bezitten en kunnen beïnvloeden. Voor Noorwegen en diverse Golfstaten, waarvan de bezittingen van de SWFʼs een veelvoud van het bbp van hun binnenlandse economie vertegenwoordigen, is de grootste potentiële klimaatwinst te vinden in de SWF-portefeuilles.

Landen met staatsfondsen moeten inzien dat het niet langer voldoende is rekening te houden met klimaatrisicoʼs en klimaatgerelateerde beleggingsmogelijkheden. Landen die alleen dat doen met hun staatsfondsen, profiteren in feite van de klimaatcrisis zonder iets te doen om die te voorkomen.

Noorwegen, een ster in internationale vredesonderhandelingen, zou de kans moeten grijpen om het voortouw te nemen in een wereldwijde beweging van staatsfondsen. Daarmee zou het land zich profileren als kampioen van de internationale klimaatdiplomatie en als leider. Voor een land dat zijn rijkdom heeft opgebouwd door koolwaterstoffen uit de zeebodem te pompen en ze samen met hun broeikasgasemissies te exporteren, is dit het juiste om te doen.

De in dit artikel naar voren gebrachte standpunten vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs die van de OESO.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/vDzrB4gnl