LONDYN - Nieustanna zależność od paliw kopalnych szkodzi naszemu zdrowiu i podnosi globalne temperatury do rekordowych poziomów. Powiązane ze sobą katastrofy klimatyczne z ostatnich kilku lat - ekstremalne zjawiska pogodowe, brak bezpieczeństwa żywnościowego, niedobór wody i pogarszające się zanieczyszczenie powietrza - są bezpośrednim wynikiem emisji gazów cieplarnianych (GHG). Ale negatywne skutki, których doświadczamy dzisiaj, mogą być tylko zapowiedzią katastrof, które nas czekają.
Jest to kluczowy wniosek z najnowszego raportu Lancet Countdown na temat zmian klimatu i zdrowia, którego autorem jest grupa wiodących naukowców zajmujących się zdrowiem i klimatem, którą kierowałam. Niewątpliwie ten ponury wniosek nie będzie szokiem dla milionów ludzi cierpiących z powodu problemów zdrowotnych związanych z klimatem oraz dla ich bliskich. Większość z nas, niezależnie od miejsca zamieszkania, jest bezpośrednio lub pośrednio dotknięta tym kryzysem.
W miarę pogarszania się zmian klimatu, ich wpływ na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne nie jest już hipotetyczny. Nasze badania wykazały, że w porównaniu z latami 1981-2010, rosnąca częstotliwość fal upałów i susz w ciągu ostatnich kilku lat naraziła 127 milionów ludzi więcej na umiarkowany lub poważny brak bezpieczeństwa żywnościowego w 2021 roku. Tymczasem zanieczyszczenie powietrza na zewnątrz spowodowane spalaniem brudnych paliw pochłania rocznie 1,9 miliona istnień ludzkich, a choroby zakaźne, takie jak denga, rozprzestrzeniają się na nowe regiony.
Jednak pomimo 27 lat corocznych negocjacji w sprawie zmian klimatu, światowi przywódcy nadal odmawiają uznania pilnej potrzeby wycofania paliw kopalnych. Pomimo przytłaczających dowodów na to, że spalanie paliw kopalnych jest główną przyczyną obecnego kryzysu zdrowotnego, zarys oświadczenia w sprawie zmian klimatu i zdrowia, który ma zostać opublikowany podczas zbliżającej się Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP28) w Dubaju, pomija wszelkie odniesienia do tej kwestii.
Ponieważ wiele krajów i firm wycofuje się ze swoich zobowiązań klimatycznych, świat zmierza w złym kierunku. Przy obecnym tempie emisji gazów cieplarnianych zmierzamy w kierunku globalnego wzrostu temperatury o prawie 3° Celsjusza do 2100 r., czyli znacznie powyżej celu 1,5°C ustalonego w porozumieniu klimatycznym z Paryża z 2015 r.
Konsekwencje mogą być katastrofalne. Nawet przy globalnym wzroście średniej temperatury o niecałe 2°C, przewiduje się, że do połowy stulecia roczna liczba zgonów związanych z upałami wzrośnie o 370%. Najbardziej narażone grupy - osoby starsze i dzieci - są obecnie narażone na dwukrotnie większą liczbę upałów niż 30 lat temu. A ponieważ fale upałów stają się coraz częstsze, liczba osób cierpiących na umiarkowany lub poważny brak bezpieczeństwa żywnościowego może wzrosnąć o około 525 milionów do połowy stulecia.
Oprócz tych bezpośrednich skutków, kryzys klimatyczny podważa dobrostan jednostek i warunki społeczno-ekonomiczne niezbędne dla zdrowej populacji. W 2022 r. ekstremalne fale upałów spowodowały utratę 490 miliardów godzin pracy na całym świecie. Nawet jeśli uda nam się ograniczyć globalne ocieplenie do nieco poniżej 2°C, przewiduje się, że straty pracy związane z upałami wzrosną o 50%.
Należy podkreślić, że skutki te nie rozkładają się równomiernie. Regiony, które w najmniejszym stopniu przyczyniły się do zmian klimatu - Afryka, Ameryka Południowa i Środkowa, Azja oraz małe rozwijające się państwa wyspiarskie - często ponoszą największe ryzyko dla zdrowia związane z klimatem.
Biorąc pod uwagę pilność zagrożenia, przed którym stoimy, obecne tempo globalnych wysiłków na rzecz redukcji emisji jest niewystarczające i znacznie odbiega od celów porozumienia paryskiego. Emisje oparte na energii osiągnęły najwyższy poziom w historii w 2022 r., podczas gdy odnawialne źródła energii nadal stanowią zaledwie 9,5% światowej energii elektrycznej. Gospodarstwa domowe na całym świecie nadal polegają na brudnych paliwach. W krajach najbardziej narażonych na zmiany klimatu rodziny polegają na paliwach zanieczyszczających środowisko w 92% swojej domowej energii, narażając mieszkańców na toksyczne powietrze we własnych domach.
Podczas gdy decydentów kusi, by rozwiązywać ten kryzys stopniowo, rozwiązywanie jednego problemu na raz lub skupianie się wyłącznie na adaptacji jest niewystarczające. Bez znaczącej redukcji emisji adaptacja będzie daremna. Kryzys zdrowotny związany z klimatem nie może zostać rozwiązany bez pilnego odejścia od paliw kopalnych. Koncentrując się na polityce klimatycznej, która poprawia zdrowie publiczne i dobrostan, rządy mogą zapobiegać przedwczesnym zgonom, budować bardziej odporną populację i silniejszą siłę roboczą oraz wzmacniać swoje krajowe gospodarki.
Jak można to osiągnąć? Nasz raport przedstawia 11 konkretnych działań w pięciu obszarach priorytetowych. Przede wszystkim, aby zapewnić, że zagrożenia klimatyczne pozostaną w zakresie zdolności adaptacyjnych naszych systemów opieki zdrowotnej, musimy ograniczyć emisje gazów cieplarnianych zgodnie z porozumieniem paryskim. Wymaga to wspólnych wysiłków na rzecz wycofania paliw kopalnych poprzez sprawiedliwą transformację energetyczną, która łagodzi skutki zdrowotne zanieczyszczenia powietrza i rozszerza dostęp do czystej, odnawialnej energii, zwłaszcza w najbardziej zaniedbanych regionach świata, gdzie ubóstwo energetyczne pozostaje wyzwaniem.
Jednocześnie musimy przyspieszyć wysiłki adaptacyjne w celu ochrony społeczności już cierpiących z powodu zdrowotnych konsekwencji zmian klimatu poprzez wzmocnienie współpracy między sektorem zdrowia, organizacjami środowiskowymi i służbami meteorologicznymi. Eliminując wszelkie dotacje, pożyczki i inwestycje w paliwa kopalne, możemy stworzyć przestrzeń dla finansowania klimatycznego i alokacji zasobów w celu wspierania wysiłków adaptacyjnych w krajach podatnych na zagrożenia.
Sektor zdrowia musi przewodzić tej transformacji. Wzmocnienie adaptacji zdrowotnej ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia, że nasze systemy opieki zdrowotnej mogą nas chronić w obliczu nasilających się zakłóceń klimatycznych. Co najważniejsze, musimy wdrożyć środki w zakresie zdrowia publicznego, które zmniejszają zanieczyszczenie powietrza, promują zdrowszą dietę niskoemisyjną, zachęcają do aktywnego stylu życia i egzekwują przepisy dotyczące przemysłu zanieczyszczającego środowisko. A biorąc pod uwagę, że sam sektor zdrowia odpowiada za 4,6% globalnej emisji gazów cieplarnianych i ma wpływ na około 11% światowej gospodarki, może on odegrać znaczącą bezpośrednią rolę w globalnej dekarbonizacji.
COP28 jest sprawdzianem zaangażowania światowych przywódców w walkę z tym kryzysem. Rzeczywiste skupienie się na zdrowiu może być katalizatorem szybkiego i trwałego odejścia od paliw kopalnych i ułatwić wysiłki adaptacyjne. Zaniechanie tego spowoduje, że konferencja będzie jedynie gołosłowną deklaracją troski o zdrowie i potwierdzi naszą zbiorową bezczynność. Liczba zgonów związanych z klimatem będzie nadal rosnąć, a godna życia przyszłość będzie się od nas oddalać.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer
LONDYN - Nieustanna zależność od paliw kopalnych szkodzi naszemu zdrowiu i podnosi globalne temperatury do rekordowych poziomów. Powiązane ze sobą katastrofy klimatyczne z ostatnich kilku lat - ekstremalne zjawiska pogodowe, brak bezpieczeństwa żywnościowego, niedobór wody i pogarszające się zanieczyszczenie powietrza - są bezpośrednim wynikiem emisji gazów cieplarnianych (GHG). Ale negatywne skutki, których doświadczamy dzisiaj, mogą być tylko zapowiedzią katastrof, które nas czekają.
Jest to kluczowy wniosek z najnowszego raportu Lancet Countdown na temat zmian klimatu i zdrowia, którego autorem jest grupa wiodących naukowców zajmujących się zdrowiem i klimatem, którą kierowałam. Niewątpliwie ten ponury wniosek nie będzie szokiem dla milionów ludzi cierpiących z powodu problemów zdrowotnych związanych z klimatem oraz dla ich bliskich. Większość z nas, niezależnie od miejsca zamieszkania, jest bezpośrednio lub pośrednio dotknięta tym kryzysem.
W miarę pogarszania się zmian klimatu, ich wpływ na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne nie jest już hipotetyczny. Nasze badania wykazały, że w porównaniu z latami 1981-2010, rosnąca częstotliwość fal upałów i susz w ciągu ostatnich kilku lat naraziła 127 milionów ludzi więcej na umiarkowany lub poważny brak bezpieczeństwa żywnościowego w 2021 roku. Tymczasem zanieczyszczenie powietrza na zewnątrz spowodowane spalaniem brudnych paliw pochłania rocznie 1,9 miliona istnień ludzkich, a choroby zakaźne, takie jak denga, rozprzestrzeniają się na nowe regiony.
Jednak pomimo 27 lat corocznych negocjacji w sprawie zmian klimatu, światowi przywódcy nadal odmawiają uznania pilnej potrzeby wycofania paliw kopalnych. Pomimo przytłaczających dowodów na to, że spalanie paliw kopalnych jest główną przyczyną obecnego kryzysu zdrowotnego, zarys oświadczenia w sprawie zmian klimatu i zdrowia, który ma zostać opublikowany podczas zbliżającej się Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP28) w Dubaju, pomija wszelkie odniesienia do tej kwestii.
Ponieważ wiele krajów i firm wycofuje się ze swoich zobowiązań klimatycznych, świat zmierza w złym kierunku. Przy obecnym tempie emisji gazów cieplarnianych zmierzamy w kierunku globalnego wzrostu temperatury o prawie 3° Celsjusza do 2100 r., czyli znacznie powyżej celu 1,5°C ustalonego w porozumieniu klimatycznym z Paryża z 2015 r.
Konsekwencje mogą być katastrofalne. Nawet przy globalnym wzroście średniej temperatury o niecałe 2°C, przewiduje się, że do połowy stulecia roczna liczba zgonów związanych z upałami wzrośnie o 370%. Najbardziej narażone grupy - osoby starsze i dzieci - są obecnie narażone na dwukrotnie większą liczbę upałów niż 30 lat temu. A ponieważ fale upałów stają się coraz częstsze, liczba osób cierpiących na umiarkowany lub poważny brak bezpieczeństwa żywnościowego może wzrosnąć o około 525 milionów do połowy stulecia.
SUMMER SALE: Save 40% on all new Digital or Digital Plus subscriptions
Subscribe now to gain greater access to Project Syndicate – including every commentary and our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – starting at just $49.99
Subscribe Now
Oprócz tych bezpośrednich skutków, kryzys klimatyczny podważa dobrostan jednostek i warunki społeczno-ekonomiczne niezbędne dla zdrowej populacji. W 2022 r. ekstremalne fale upałów spowodowały utratę 490 miliardów godzin pracy na całym świecie. Nawet jeśli uda nam się ograniczyć globalne ocieplenie do nieco poniżej 2°C, przewiduje się, że straty pracy związane z upałami wzrosną o 50%.
Należy podkreślić, że skutki te nie rozkładają się równomiernie. Regiony, które w najmniejszym stopniu przyczyniły się do zmian klimatu - Afryka, Ameryka Południowa i Środkowa, Azja oraz małe rozwijające się państwa wyspiarskie - często ponoszą największe ryzyko dla zdrowia związane z klimatem.
Biorąc pod uwagę pilność zagrożenia, przed którym stoimy, obecne tempo globalnych wysiłków na rzecz redukcji emisji jest niewystarczające i znacznie odbiega od celów porozumienia paryskiego. Emisje oparte na energii osiągnęły najwyższy poziom w historii w 2022 r., podczas gdy odnawialne źródła energii nadal stanowią zaledwie 9,5% światowej energii elektrycznej. Gospodarstwa domowe na całym świecie nadal polegają na brudnych paliwach. W krajach najbardziej narażonych na zmiany klimatu rodziny polegają na paliwach zanieczyszczających środowisko w 92% swojej domowej energii, narażając mieszkańców na toksyczne powietrze we własnych domach.
Podczas gdy decydentów kusi, by rozwiązywać ten kryzys stopniowo, rozwiązywanie jednego problemu na raz lub skupianie się wyłącznie na adaptacji jest niewystarczające. Bez znaczącej redukcji emisji adaptacja będzie daremna. Kryzys zdrowotny związany z klimatem nie może zostać rozwiązany bez pilnego odejścia od paliw kopalnych. Koncentrując się na polityce klimatycznej, która poprawia zdrowie publiczne i dobrostan, rządy mogą zapobiegać przedwczesnym zgonom, budować bardziej odporną populację i silniejszą siłę roboczą oraz wzmacniać swoje krajowe gospodarki.
Jak można to osiągnąć? Nasz raport przedstawia 11 konkretnych działań w pięciu obszarach priorytetowych. Przede wszystkim, aby zapewnić, że zagrożenia klimatyczne pozostaną w zakresie zdolności adaptacyjnych naszych systemów opieki zdrowotnej, musimy ograniczyć emisje gazów cieplarnianych zgodnie z porozumieniem paryskim. Wymaga to wspólnych wysiłków na rzecz wycofania paliw kopalnych poprzez sprawiedliwą transformację energetyczną, która łagodzi skutki zdrowotne zanieczyszczenia powietrza i rozszerza dostęp do czystej, odnawialnej energii, zwłaszcza w najbardziej zaniedbanych regionach świata, gdzie ubóstwo energetyczne pozostaje wyzwaniem.
Jednocześnie musimy przyspieszyć wysiłki adaptacyjne w celu ochrony społeczności już cierpiących z powodu zdrowotnych konsekwencji zmian klimatu poprzez wzmocnienie współpracy między sektorem zdrowia, organizacjami środowiskowymi i służbami meteorologicznymi. Eliminując wszelkie dotacje, pożyczki i inwestycje w paliwa kopalne, możemy stworzyć przestrzeń dla finansowania klimatycznego i alokacji zasobów w celu wspierania wysiłków adaptacyjnych w krajach podatnych na zagrożenia.
Sektor zdrowia musi przewodzić tej transformacji. Wzmocnienie adaptacji zdrowotnej ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia, że nasze systemy opieki zdrowotnej mogą nas chronić w obliczu nasilających się zakłóceń klimatycznych. Co najważniejsze, musimy wdrożyć środki w zakresie zdrowia publicznego, które zmniejszają zanieczyszczenie powietrza, promują zdrowszą dietę niskoemisyjną, zachęcają do aktywnego stylu życia i egzekwują przepisy dotyczące przemysłu zanieczyszczającego środowisko. A biorąc pod uwagę, że sam sektor zdrowia odpowiada za 4,6% globalnej emisji gazów cieplarnianych i ma wpływ na około 11% światowej gospodarki, może on odegrać znaczącą bezpośrednią rolę w globalnej dekarbonizacji.
COP28 jest sprawdzianem zaangażowania światowych przywódców w walkę z tym kryzysem. Rzeczywiste skupienie się na zdrowiu może być katalizatorem szybkiego i trwałego odejścia od paliw kopalnych i ułatwić wysiłki adaptacyjne. Zaniechanie tego spowoduje, że konferencja będzie jedynie gołosłowną deklaracją troski o zdrowie i potwierdzi naszą zbiorową bezczynność. Liczba zgonów związanych z klimatem będzie nadal rosnąć, a godna życia przyszłość będzie się od nas oddalać.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer