laurent5_NICOLAS MAETERLINCKAFPGetty Images)_climate protest Nicholas Maeterlinck/AFP/Getty Images

De Ides van de klimaatcrisis

PARIJS – Op de Ides van maart (15 maart), de dag waarop de oude Romeinen geacht werden hun schulden te vereffenen, zullen jonge mensen in zestig landen in de wereld een schoolstaking houden om de wereldleiders onder druk te zetten urgentere actie op het gebied van de klimaatverandering te ondernemen. Het is een tragedie dat de jongere generaties zich gedwongen zien zich uit te spreken tegen het onrecht waarvan zij het slachtoffer zullen worden als gevolg van de keuzen die door anderen zijn gemaakt; toch is het tegelijkertijd diepgaand geruststellend om getuige te mogen zijn van hun kracht en passie, nu zij proberen de loop van de geschiedenis te veranderen.

Zorgen over het intergenerationele onrecht van de klimaatcrisis staan op één lijn met de zorgen over de ongelijkheid in het hier en nu. Paus Franciscus, volgend in de voetstappen van zijn pauselijke naamgenoot, Franciscus van Assisi (die in 1979 werd uitgeroepen tot patroonheilige van de ecologie), merkte in zijn encycliek van mei 2015 op dat “wij niet met twee afzonderlijke crises worden geconfronteerd, maar eerder met één ingewikkelde crisis die zowel sociaal als ecologisch van aard is.”

Dit betekent dat het doorvoeren van de noodzakelijke verschuiving naar een ecologisch duurzame economie de problemen niet mag negeren waar veel mensen vandaag de dag al mee kampen. Maar net zoals de problemen van de klimaatverandering en de ongelijkheid hand in hand gaan, geldt dat ook voor de oplossingen. Het adopteren van duurzame energie kan bijvoorbeeld ook enorme gezondheidsvoordelen opleveren, werkgelegenheid creëren, en andere indicatoren van het sociaal welzijn verbeteren. Volgens de Lancet Commission zou “het  aanpakken van de klimaatverandering in feite wel eens de grootste kans voor de mondiale volksgezondheid in de 21e eeuw kunnen zijn.”

Zoals de jongere generaties al onderkennen, kunnen onze economische systemen niet langer gebaseerd zijn op de logica van trade-offs, en moeten zij nu de logica volgen van de synergie tussen sociaal en ecologisch beleid. Gelukkig komen steeds meer beleidsmakers nu ook tot dit besef.

Neem de voorstellen in de Verenigde Staten voor een “Green New Deal,” die is bedoeld om het “systemische onrecht” aan te pakken die schuilgaat achter de ecologische crises van vandaag de dag, waarvan de zwaarste lasten gedragen worden door “kwetsbare gemeenschappen in de frontlinie.” De ontberingen en calamiteiten waar deze bevolkingsgroepen – waartoe kinderen, ouderen, armen en veel etnische minderheden behoren – nu al onder gebukt gaan zullen ons allemaal ten deel vallen als we onze habitat blind en ongeremd blijven verwoesten.

Of neem een recente open brief die mede werd ondertekend door veel mondiale topeconomen, waarin werd opgeroepen tot “koolstofdividenden” van het type dat de econoom James K. Boyce heeft voorgesteld. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat een dergelijk beleid zou helpen de broeikasgas-emissies terug te dringen. Maar het zou alleen maar slagen als het maatregelen zou omvatten die ervoor zouden zorgen dat de meest kwetsbaren niet worden geschaad door de invoering van een koolstofbelasting. Vermoedelijk zullen de recente protesten in Frankrijk beleidsmakers die deze route overwegen voldoende hebben gewaarschuwd. Milieubeleid moet ook sociaal beleid zijn.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

Eén land dat opmerkelijke vooruitgang boekt op weg naar een synergie tussen sociaal en ecologisch beleid is China. Nu de strijd die de regering van dat land voert tegen de vervuiling resultaat begint op te leveren, profiteren mensen in veel delen van het land van de voordelen van een betere luchtkwaliteit.Volgens de onlangs gepubliceerde Air Quality Life Index van het Energy Policy Institute kan aanhoudende blootstelling aan fijnstofdeeltjes in de lucht resulteren in een lagere levensverwachting voor de getroffen gemeenschappen. Maar door de lokale vervuiling, met name in stedelijke gebieden, terug te dringen verbetert China niet alleen het welzijn van zijn burgers; het land dringt daardoor ook wereldwijd de vervuiling door koolstofdioxide terug.

Beleidsmakers in Europa bepleiten ook concrete voorstellen om de doelstelling van duurzame gelijkheid dichterbij te brengen. Een rapport van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten in het Europees Parlement erkent bijvoorbeeld dat “ongelijkheid een milieuprobleem is, net zoals de achteruitgang van het milieu een sociaal probleem is.” Dientengevolge biedt het rapport een reeks aanbevelingen voor het terugdringen van de uitstoot in sleutelsectoren zoals de zware industrie en de landbouw, terwijl er ook steun wordt bepleit voor de meest getroffen gemeenschappen.

Per definitie zullen alle maatregelen die worden ontworpen rondom de synergie van sociaal en ecologisch beleid “bijkomende voordelen” opleveren op het gebied van de ongelijkheid en de klimaatverandering. Maar net zo belangrijk is dat zij ten goede zullen komen aan de mensheid, zowel nu als in de toekomst.

Feit is dat onze samenlevingen rechtvaardiger zullen zijn als ze duurzamer zijn, en duurzamer als ze rechtvaardiger zijn. Samenlevingen die sociaal en politiek fragiel zijn als gevolg van de ongelijkheid zullen niet goed in staat zijn de ecologische gevolgen van de klimaatverandering op te vangen. En nu de ecologische omstandigheden blijven verslechteren, moeten we verwachten getuige te zullen zijn van een explosie van onrecht, nieuw en oud.

“Waarom zou ik me bekommeren om toekomstige generaties?” zou Groucho Marx ooit hebben gevraagd. “Wat hebben zij dan voor míj gedaan?” Op 15 maart zullen jonge mensen in de hele wereld ons eraan herinneren dat dit een rare vraag is. Nu onze schuld aan het nageslacht steeds groter wordt, vragen jonge mensen alleen maar dat wij hen helpen door onszelf te helpen.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/aA1bSctnl