Houdt het internet belastingvrij!

WASHINGTON, DC – Als je een van de grootste protesten in Oost-Europa sinds de val van het communisme hebt uitgelokt, weet je dat je de kiezers tegen je in het harnas hebt gejaagd. Dat is precies wat de Hongaarse regering heeft gedaan toen zij onlangs een vlakke 'internetbelasting' van 50 eurocent per gigabyte voorstelde. Ruim honderdduizend betogers gingen in Boedapest de straat op, woedend op de politieke symboliek van de belasting en de zeer reële economische gevolgen ervan. De regering van premier Viktor Orbán kwam al snel op haar besluit terug.

De in Hongarije voorgestelde belasting was absurd – zij leek op het opleggen van een vergoeding voor het lezen van boeken of voor het voeren van een gesprek met je vrienden. Maar het voorstel, ook al is het verworpen (hoewel Orbán erop heeft gezinspeeld dat hij het in een andere vorm zou kunnen herintroduceren), blijft zorgwekkend, omdat het deel uitmaakt van een verontrustende trend. Een groot aantal landen heeft belastingen en tarieven ingevoerd die de adoptie en het gebruik van informatie- en communicatietechnologieën (ICT) schaden. In totaal leggen 31 landen – waaronder Turkije, Brazilië en Griekenland – 5% of meer bovenop de kosten van ICT, naast de normale BTW.

De voorgestelde belasting in Hongarije zou bijzonder zwaar zijn geweest, omdat die de kosten van het mobiele dataverkeer met 5 tot 15% zou hebben verhoogd en een nog grotere invloed zou hebben gehad op vaste breedbandaansluitingen. Zowel voor jongeren als voor armen zou dat een aanzienlijke last zijn geweest. Een maximum van €2,30 per persoon, haastig voorgesteld na de aanvankelijke publieke verontwaardiging, zou weinig hebben bijgedragen aan de verlichting van die last voor internetgebruikers met een laag inkomen, terwijl de totale opbrengst van het programma drastisch zou zijn gereduceerd.

Zoals de demonstranten in Boedapest hebben betoogd, is de voorgestelde belasting slecht voor Hongarije. Maar zij is ook slecht voor andere landen. Krap bij kas zittende regeringen zoeken hun toevlucht tot deze belastingen, omdat ICT-goederen en -diensten een makkelijk doelwit zijn voor de belastingdienst. Bovendien worden die soms ten onrechte betiteld als luxe-producten – alsof het internet geen centraal gegeven in het leven van veel mensen is geworden.

Dit beleid is uiteindelijk zelfvernietigend. De eruit voortvloeiende prijsstijgingen belemmeren de adoptie en het gebruik van ICT, waardoor de belastinginkomsten uit de aankoop van goederen en diensten afnemen. En uit het bewijsmateriaal blijkt nog een groter, indirect effect: het beperken van de adoptie van ICT hindert te groei. Uiteindelijk heeft dit negatieve gevolgen voor de totale belastinginkomsten, waardoor iedere winst die voortkomt uit de vergoeding voor internetgebruik teniet wordt gedaan. Uit een onderzoek bleek dat India voor iedere dollarequivalent van de tarieven op geïmporteerde ICT-producten een economisch verlies van $1,30 heeft geleden door de lagere productiviteit.

Belastingen op ICT zijn de moderne equivalent van het opeten van het graan waarvan je had gezegd dat je het zou sparen om het volgend jaar te planten. De adoptie van ICT is de motor van een fundamentele technologische verandering, die mogelijk een brede reeks bedrijfstakken zal transformeren, evenals het dagelijks leven van mensen. Voor bedrijven kan ICT de efficiency verbeteren en de coördinatie faciliteren. Voor individuen kan het de inkomens verhogen en het dagelijks leven makkelijker maken.

Secure your copy of PS Quarterly: The Climate Crucible
PS_Quarterly_Q3-24_1333x1000_No-Text

Secure your copy of PS Quarterly: The Climate Crucible

The newest issue of our magazine, PS Quarterly: The Climate Crucible, is here. To gain digital access to all of the magazine’s content, and receive your print copy, subscribe to PS Premium now.

Subscribe Now

De voordelen van ICT-goederen en -diensten nemen aanzienlijk toe naarmate meer bedrijven en klanten ze gaan gebruiken. Slim overheidsbeleid, zoals subsidies of belastingvoordelen voor ICT-aankopen, stimuleren de adoptie door gebruikers te helpen die zich deze aankopen anders niet zouden kunnen veroorloven. Het belasten van het internet heeft, net als andere belastingen en tarieven op ICT-goederen en -diensten, het tegenovergestelde effect.

De in Hongarije voorgestelde belasting was vooral schadelijk door zijn slechte ontwerp. Omdat de belasting €0,50 per gigabyte bedroeg, zou het aandeel ervan in de ICT-uitgaven stijgen naarmate de kosten van een gigabyte zouden afnemen – wat vrijwel gegarandeerd zal gaan gebeuren. Het maximum op de belasting zou voorkomen dat het tarief fors zou gaan stijgen, maar de toenemende bandbreedte zou ertoe leiden dat de meeste gebruikers snel aan hun top zouden zitten. Niet alleen arme consumenten, maar ook nieuwe en kleine bedrijfjes zouden daar last van hebben. Het weghouden van de armen en de ondernemers van het internet is geen goede manier om een regering van geld te voorzien.

Landen zouden beter af zijn met beleid dat ICT stimuleert: de eliminatie van belastingen en tarieven op ICT-producten en -diensten, de verwijdering van andersoortige barrières zoals eisen ten aanzien van de lokale gegevensopslag, en de aanmoediging van digitale innovatie en transformatie in economische sectoren via hervorming van het toezicht en de aanbestedingsregels. De daaruit voortvloeiende stijging van de productiviteit, concurrentiekracht en economische groei zou een veel stabielere en succesvollere basis bieden voor stijgende belastinginkomsten.

De Europese Unie als geheel heeft het goed gedaan door de ICT-belastingen en -tarieven laag te houden, ondanks substantiële begrotingsproblemen in veel landen. Het over het geheel genomen niet-discriminatoire belastingregime is een belangrijke impuls geweest voor de ICT-adoptie, en de Euro-commissaris voor de Digitale Agenda heeft zich dan ook krachtig uitgesproken tegen de door Hongarije voorgestelde belasting, door die “een bijzonder slecht idee” te noemen. Het enige land van de Europese Unie met aanzienlijke belastingen op ICT-producten en -diensten (zo'n 9%) is Griekenland, dat binnen Europa een speciaal geval is.

De recente daden van de Hongaarse beleidsmakers laten zien dat geen enkel land immuun is voor slechte beleidsideeën. Regeringen hebben inkomsten nodig, maar de manier waarop zij die binnenhalen geeft vorm aan de economie van hun land door sommige transacties te stimuleren en andere te ontmoedigen. Beleid dat ICT-adoptie bevordert is de juiste keuze voor economische groei op de langere termijn waar zoveel mogelijk mensen van kunnen profiteren. Zoals het geval van Hongarije heeft aangetoond is het uiteindelijk aan de burger om zijn regering aansprakelijk te stellen en ervoor te zorgen dat het belasting- en tariefbeleid iedereen ten goede komt.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/idLeCjlnl