LONDEN – Als je vandaag de dag in Europa voor medisch advies naar een openbaar ziekenhuis gaat, verwacht je nauwkeurige, op wetenschappelijke feiten gebaseerde informatie. Je verwacht dat het personeel dat je helpt professioneel geschoold en gediplomeerd is. En je hebt soortgelijke verwachtingen van universitaire campussen, scholen, vrouwenopvanghuizen en andere staatsinstellingen, nietwaar?
Toch is de werkelijkheid soms anders. In een nieuw rapport onthult de mondiale nieuwssite openDemocracy hoe vrouwen en meisjes op buitengewone schaal met “desinformatie en manipulatie” worden geconfronteerd als ze hun toevlucht zoeken bij zogenoemde “crisis pregnancy centers” (crisis-zwangerschapscentra, kortweg CPCs) in de hele wereld.
Gesteund door krachtige Amerikaanse activisten met nauwe banden met de regering van president Donald Trump, en vaak opgetuigd als gewone gezondheidsklinieken, beweren veel van deze centra zwangere vrouwen onbevooroordeeld “advies” te geven. Maar in feite probeert hun personeel vrouwen ervan te overtuigen dat ze moeten afzien van een legale abortus, en – in sommige gevallen – van het gebruik van voorbehoedmiddelen.
In dit eerste onderzoek van zijn soort heeft openDemocracy de mondiale bestedingen, netwerken en activiteiten van twee invloedrijke anti-abortusgroeperingen in de Verenigde Staten in kaart gebracht, Heartbeat International en Human Life International. Samen hebben zij sinds 2007 $13 mln uitgegeven in de hele wereld, en honderden organisaties gefinancierd en getraind.
Wij hebben undercover-verslaggevers, die zich voordeden als kwetsbare zwangere vrouwen, naar met Heartbeat geaffilieerde CPCs in achttien landen over de hele wereld gestuurd, waar zij voortdurend zeer misleidende en valse informatie kregen. Abortus zou het risico op kanker vergroten. Een vrouw zou de instemming van haar partner nodig hebben om een abortus te kunnen krijgen. Ziekenhuizen zouden eventuele medische complicaties niet willen behandelen. En vrouwen zouden lijden aan een alom als onzin afgedaan “post-abortus syndroom.”
Wij hebben ook een verslaggever Heartbeat-training laten ondergaan, die wereldwijd online of van persoon tot persoon verkrijgbaar is. Onze verslaggever werd geleerd vrouwen ertoe aan te zetten een abortus en nood-anticonceptie uit te stellen. Bij deze trainingen werd ook beweerd dat condooms niet helpen om een zwangerschap te voorkomen, en werd je geleerd om tegen vrouwen te zeggen dat een abortus het risico van misbruik van andere kinderen vergroot en dat hun partners er “homoseksueel” van kunnen worden.
Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.
Subscribe Now
In de VS zijn er duizenden van deze CPCs. In de nasleep van de uitspraak van het Amerikaanse Hooggerechtshof uit 1973 in de zaak Roe v. Wade, waardoor abortus in het hele land werd gelegaliseerd, was Heartbeat één van een paar groeperingen dat een model uitbreidde dat was ingezet in reactie op de liberalisering van de abortuswetten op deelstaatniveau in de jaren zestig. De CPCs van deze groepen zijn in de VS herhaaldelijk ter verantwoording geroepen, omdat ze zichzelf als neutrale gezondheidszorgfaciliteiten voordeden, terwijl ze hun tegen abortus gekante, religieuze agendaʼs verborgen hielden voor mensen die hulp zochten. Maar tot nu toe was de mondiale omvang van deze activiteiten nog niet in kaart gebracht.
De macht en invloed van religieuze conservatieven uit de VS in Latijns-Amerika en Afrika is welbekend. Als gevolg van de draconische anti-abortusmaatregelen die zij hebben gesteund, zijn vrouwen in de gevangenis beland wegens het hebben van een miskraam, en overlijden er ieder jaar duizenden vrouwen door onveilige abortussen. In Oeganda werd tegen onze verslaggever gezegd dat ze na een abortus nooit “echt” van haar kinderen zou kunnen houden en voor ze zou kunnen zorgen, en dat ze moeite zou kunnen hebben om weer zwanger te worden. In Argentinië werd tegen een verslaggever die zei dat ze mishandel werd gezegd: “Nu ben je een slachtoffer, maar een abortus zou je medeplichtig aan dat geweld maken.”
Toch heeft de schaal van deze activiteiten in Europa parlementsleden, artsen en gezondheidsexperts geschokt. Alleen al in Italië hebben we ruim vierhonderd met Heartbeat geaffilieerde CPCs aangetroffen – en tientallen meer in Spanje, Kroatië, Servië, Roemenië en Oekraïne. Bij een CPC in een ziekenhuis in Lombardije werd tegen onze verslaggever gezegd dat het krijgen van een kind leukemie kan genezen. In Spanje kreeg onze verslaggever boeken en artikelen aangereikt waarin werd beweerd dat abortus tot geestelijke gezondheidsproblemen, steriliteit en hartaanvallen leidt. Zij werd ook gewaarschuwd dat vrouwen die een abortus ondergaan een “144% grotere” kans hadden om hun kinderen te gaan mishandelen.
De organisaties deze deze centra runnen hebben financiering van Heartbeat gekregen en deelgenomen aan persoonlijke trainingen. Zij ontvangen ook publiek geld en politieke steun: in Italië van de extreem-rechtse leider Matteo Salvini; in Spanje van de extreem-rechtse Vox-partij.
Neil Datta, secretaris van het Europese Parlementaire Forum voor Seksuele en Reproductieve Rechten, vindt het zeer “verontrustend” dat buitenlandse groeperingen “proberen vrouwen pro-actief te beroven van hun wettelijke rechten … door ze doelbewust te misleiden.” Hij noemt het een “zaak van de rechtsstaat.” Geen beleidsmaker, welk standpunt over abortus hij of zij ook inneemt, zou passief mogen toekijken terwijl “de wetten van het land worden omzeild door desinformatie, emotionele manipulatie en regelrecht bedrog, specifiek gericht op zwangere vrouwen.”
Wat kunnen we doen? Het is veelzeggend dat de verslaggevers van openDemocracy niet zulke buitenissige valsheden voorgeschoteld kregen toen ze de CPCs in Noord-Amerika bezochten. In de VS kent Heartbeat een “Commitment of Care,” waarin de belofte is opgenomen dat vrouwen altijd “accurate informatie” zullen krijgen, ook over abortus en anti-conceptie, en dat reclame en andere communicatie-uitingen “waarheidsvol en eerlijk zullen zijn, en nauwkeurig de diensten zullen omschrijven die we in de aanbieding hebben.”
Hoewel veel van de mondiale organisaties die geaffilieerd zijn met Heartbeat deze regels duidelijk niet volgen, blijkt dat juridische druk en beter toezicht in de VS wel enig effect hebben gehad – ondanks de robuuste bescherming van de vrijheid van meningsuiting in de VS. Dit betekent dat er beslist ruimte is voor ambitieuzere actie in de Europese Unie. Het kan niet juist zijn dat de meest EU-landen een licentie eisen voor de verkoop van vitamines, maar niet voor het aanbieden van echoʼs aan zwangere vrouwen. Alle landen die we hebben onderzocht hebben wetten of regels die valse of misleidende reclame voor goederen en diensten verbieden, maar we hebben geen bewijzen gevonden voor juridische maatregelen tegen CPCs op grond van deze regels buiten de VS.
Er moeten duidelijk stappen worden gezet in landen als Italië, waar nationale en regionale parlementen CPCs dringend de toegang zullen moeten ontzeggen tot openbare ziekenhuizen en – van cruciaal belang – de verstrekking zullen moeten verbeteren van accurate, op wetenschappelijke bevindingen gebaseerde adviezen aan vrouwen en meisjes. Het catastrofale tekort daaraan in Italië heeft een vacuüm gecreëerd, dat de religieuze conservatieven maar al te graag hebben opgevuld. Veel van de cliënten die onze verslaggevers bij Italiaanse CPCs zagen waren Roma- en migrantenvrouwen; in Spanje zagen we Latijns-Amerikaanse migranten in financiële moeilijkheden.
Andere landen hebben al de nodige inspanningen geleverd. In 2017 heeft Frankrijk het tot een misdaad gemaakt om vrouwen van valse informatie over abortus te voorzien, hoewel er geen zaken aanhangig zijn gemaakt op grond van deze wet, en groepen die voor vrouwenrechten strijden aan de effectiviteit ervan twijfelen. Datzelfde jaar heeft Ierland voorstellen voor een nieuw wet op tafel gelegd voor het toezicht op adviseurs, nadat journalisten erachter waren gekomen dat personeelsleden van een CPC tegen vrouwen hadden gezegd dat abortus kanker veroorzaakt en andere onwaarheden hadden gedebiteerd. Maar deze wetsvoorstellen liggen nu weer in de la.
Er wordt in Brussel en andere Europese hoofdsteden terecht veel gesproken over de manier waarop fake news online moet worden bestreden en over hoe de macht van Big Tech kan worden beperkt. Maar de giftige verspreiding van desinformatie offline is wellicht nóg verraderlijker en invloedrijker. Zou je eerder iets geloven wat in een ziekenhuis of door een vertrouwd lid van je gemeenschap tegen je wordt gezegd, of een advertentie op Facebook?
Wat uit het onderzoek van openDemocracy is gebleken is vermoedelijk nog maar het topje van de ijsberg. Heartbeat en Human Life International maken deel uit van een groter universum van anti-abortus-evangelisten die mondiaal kwetsbare vrouwen en meisjes op de korrel nemen. We hebben bewijsmateriaal gevonden dat wijst op honderden andere CPCs in andere landen, van de Tsjechische Republiek tot Kenia. Het model is goedkoop, vertrouwt vaak op goedbedoelende vrijwilligers en is makkelijk te kopiëren. Het is desinformatie op mondiale schaal. Europa moet het voortouw nemen bij het stoppen ervan.
To have unlimited access to our content including in-depth commentaries, book reviews, exclusive interviews, PS OnPoint and PS The Big Picture, please subscribe
Donald Trump and Elon Musk's reign of disruption is crippling research universities’ ability to serve as productive partners in innovation, thus threatening the very system that they purport to celebrate. The Chinese, who are increasingly becoming frontier innovators in their own right, will be forever grateful.
warns that the pillars of US dynamism and competitiveness are being systematically toppled.
US Treasury Secretary Scott Bessent’s defense of President Donald Trump’s trade tariffs as a step toward “rebalancing” the US economy misses the point. While some economies, like China and Germany, need to increase domestic spending, the US needs to increase national saving.
thinks US Treasury Secretary Scott Bessent is neglecting the need for spending cuts in major federal programs.
LONDEN – Als je vandaag de dag in Europa voor medisch advies naar een openbaar ziekenhuis gaat, verwacht je nauwkeurige, op wetenschappelijke feiten gebaseerde informatie. Je verwacht dat het personeel dat je helpt professioneel geschoold en gediplomeerd is. En je hebt soortgelijke verwachtingen van universitaire campussen, scholen, vrouwenopvanghuizen en andere staatsinstellingen, nietwaar?
Toch is de werkelijkheid soms anders. In een nieuw rapport onthult de mondiale nieuwssite openDemocracy hoe vrouwen en meisjes op buitengewone schaal met “desinformatie en manipulatie” worden geconfronteerd als ze hun toevlucht zoeken bij zogenoemde “crisis pregnancy centers” (crisis-zwangerschapscentra, kortweg CPCs) in de hele wereld.
Gesteund door krachtige Amerikaanse activisten met nauwe banden met de regering van president Donald Trump, en vaak opgetuigd als gewone gezondheidsklinieken, beweren veel van deze centra zwangere vrouwen onbevooroordeeld “advies” te geven. Maar in feite probeert hun personeel vrouwen ervan te overtuigen dat ze moeten afzien van een legale abortus, en – in sommige gevallen – van het gebruik van voorbehoedmiddelen.
In dit eerste onderzoek van zijn soort heeft openDemocracy de mondiale bestedingen, netwerken en activiteiten van twee invloedrijke anti-abortusgroeperingen in de Verenigde Staten in kaart gebracht, Heartbeat International en Human Life International. Samen hebben zij sinds 2007 $13 mln uitgegeven in de hele wereld, en honderden organisaties gefinancierd en getraind.
Wij hebben undercover-verslaggevers, die zich voordeden als kwetsbare zwangere vrouwen, naar met Heartbeat geaffilieerde CPCs in achttien landen over de hele wereld gestuurd, waar zij voortdurend zeer misleidende en valse informatie kregen. Abortus zou het risico op kanker vergroten. Een vrouw zou de instemming van haar partner nodig hebben om een abortus te kunnen krijgen. Ziekenhuizen zouden eventuele medische complicaties niet willen behandelen. En vrouwen zouden lijden aan een alom als onzin afgedaan “post-abortus syndroom.”
Wij hebben ook een verslaggever Heartbeat-training laten ondergaan, die wereldwijd online of van persoon tot persoon verkrijgbaar is. Onze verslaggever werd geleerd vrouwen ertoe aan te zetten een abortus en nood-anticonceptie uit te stellen. Bij deze trainingen werd ook beweerd dat condooms niet helpen om een zwangerschap te voorkomen, en werd je geleerd om tegen vrouwen te zeggen dat een abortus het risico van misbruik van andere kinderen vergroot en dat hun partners er “homoseksueel” van kunnen worden.
Introductory Offer: Save 30% on PS Digital
Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.
Subscribe Now
In de VS zijn er duizenden van deze CPCs. In de nasleep van de uitspraak van het Amerikaanse Hooggerechtshof uit 1973 in de zaak Roe v. Wade, waardoor abortus in het hele land werd gelegaliseerd, was Heartbeat één van een paar groeperingen dat een model uitbreidde dat was ingezet in reactie op de liberalisering van de abortuswetten op deelstaatniveau in de jaren zestig. De CPCs van deze groepen zijn in de VS herhaaldelijk ter verantwoording geroepen, omdat ze zichzelf als neutrale gezondheidszorgfaciliteiten voordeden, terwijl ze hun tegen abortus gekante, religieuze agendaʼs verborgen hielden voor mensen die hulp zochten. Maar tot nu toe was de mondiale omvang van deze activiteiten nog niet in kaart gebracht.
De macht en invloed van religieuze conservatieven uit de VS in Latijns-Amerika en Afrika is welbekend. Als gevolg van de draconische anti-abortusmaatregelen die zij hebben gesteund, zijn vrouwen in de gevangenis beland wegens het hebben van een miskraam, en overlijden er ieder jaar duizenden vrouwen door onveilige abortussen. In Oeganda werd tegen onze verslaggever gezegd dat ze na een abortus nooit “echt” van haar kinderen zou kunnen houden en voor ze zou kunnen zorgen, en dat ze moeite zou kunnen hebben om weer zwanger te worden. In Argentinië werd tegen een verslaggever die zei dat ze mishandel werd gezegd: “Nu ben je een slachtoffer, maar een abortus zou je medeplichtig aan dat geweld maken.”
Toch heeft de schaal van deze activiteiten in Europa parlementsleden, artsen en gezondheidsexperts geschokt. Alleen al in Italië hebben we ruim vierhonderd met Heartbeat geaffilieerde CPCs aangetroffen – en tientallen meer in Spanje, Kroatië, Servië, Roemenië en Oekraïne. Bij een CPC in een ziekenhuis in Lombardije werd tegen onze verslaggever gezegd dat het krijgen van een kind leukemie kan genezen. In Spanje kreeg onze verslaggever boeken en artikelen aangereikt waarin werd beweerd dat abortus tot geestelijke gezondheidsproblemen, steriliteit en hartaanvallen leidt. Zij werd ook gewaarschuwd dat vrouwen die een abortus ondergaan een “144% grotere” kans hadden om hun kinderen te gaan mishandelen.
De organisaties deze deze centra runnen hebben financiering van Heartbeat gekregen en deelgenomen aan persoonlijke trainingen. Zij ontvangen ook publiek geld en politieke steun: in Italië van de extreem-rechtse leider Matteo Salvini; in Spanje van de extreem-rechtse Vox-partij.
Neil Datta, secretaris van het Europese Parlementaire Forum voor Seksuele en Reproductieve Rechten, vindt het zeer “verontrustend” dat buitenlandse groeperingen “proberen vrouwen pro-actief te beroven van hun wettelijke rechten … door ze doelbewust te misleiden.” Hij noemt het een “zaak van de rechtsstaat.” Geen beleidsmaker, welk standpunt over abortus hij of zij ook inneemt, zou passief mogen toekijken terwijl “de wetten van het land worden omzeild door desinformatie, emotionele manipulatie en regelrecht bedrog, specifiek gericht op zwangere vrouwen.”
Wat kunnen we doen? Het is veelzeggend dat de verslaggevers van openDemocracy niet zulke buitenissige valsheden voorgeschoteld kregen toen ze de CPCs in Noord-Amerika bezochten. In de VS kent Heartbeat een “Commitment of Care,” waarin de belofte is opgenomen dat vrouwen altijd “accurate informatie” zullen krijgen, ook over abortus en anti-conceptie, en dat reclame en andere communicatie-uitingen “waarheidsvol en eerlijk zullen zijn, en nauwkeurig de diensten zullen omschrijven die we in de aanbieding hebben.”
Hoewel veel van de mondiale organisaties die geaffilieerd zijn met Heartbeat deze regels duidelijk niet volgen, blijkt dat juridische druk en beter toezicht in de VS wel enig effect hebben gehad – ondanks de robuuste bescherming van de vrijheid van meningsuiting in de VS. Dit betekent dat er beslist ruimte is voor ambitieuzere actie in de Europese Unie. Het kan niet juist zijn dat de meest EU-landen een licentie eisen voor de verkoop van vitamines, maar niet voor het aanbieden van echoʼs aan zwangere vrouwen. Alle landen die we hebben onderzocht hebben wetten of regels die valse of misleidende reclame voor goederen en diensten verbieden, maar we hebben geen bewijzen gevonden voor juridische maatregelen tegen CPCs op grond van deze regels buiten de VS.
Er moeten duidelijk stappen worden gezet in landen als Italië, waar nationale en regionale parlementen CPCs dringend de toegang zullen moeten ontzeggen tot openbare ziekenhuizen en – van cruciaal belang – de verstrekking zullen moeten verbeteren van accurate, op wetenschappelijke bevindingen gebaseerde adviezen aan vrouwen en meisjes. Het catastrofale tekort daaraan in Italië heeft een vacuüm gecreëerd, dat de religieuze conservatieven maar al te graag hebben opgevuld. Veel van de cliënten die onze verslaggevers bij Italiaanse CPCs zagen waren Roma- en migrantenvrouwen; in Spanje zagen we Latijns-Amerikaanse migranten in financiële moeilijkheden.
Andere landen hebben al de nodige inspanningen geleverd. In 2017 heeft Frankrijk het tot een misdaad gemaakt om vrouwen van valse informatie over abortus te voorzien, hoewel er geen zaken aanhangig zijn gemaakt op grond van deze wet, en groepen die voor vrouwenrechten strijden aan de effectiviteit ervan twijfelen. Datzelfde jaar heeft Ierland voorstellen voor een nieuw wet op tafel gelegd voor het toezicht op adviseurs, nadat journalisten erachter waren gekomen dat personeelsleden van een CPC tegen vrouwen hadden gezegd dat abortus kanker veroorzaakt en andere onwaarheden hadden gedebiteerd. Maar deze wetsvoorstellen liggen nu weer in de la.
Er wordt in Brussel en andere Europese hoofdsteden terecht veel gesproken over de manier waarop fake news online moet worden bestreden en over hoe de macht van Big Tech kan worden beperkt. Maar de giftige verspreiding van desinformatie offline is wellicht nóg verraderlijker en invloedrijker. Zou je eerder iets geloven wat in een ziekenhuis of door een vertrouwd lid van je gemeenschap tegen je wordt gezegd, of een advertentie op Facebook?
Wat uit het onderzoek van openDemocracy is gebleken is vermoedelijk nog maar het topje van de ijsberg. Heartbeat en Human Life International maken deel uit van een groter universum van anti-abortus-evangelisten die mondiaal kwetsbare vrouwen en meisjes op de korrel nemen. We hebben bewijsmateriaal gevonden dat wijst op honderden andere CPCs in andere landen, van de Tsjechische Republiek tot Kenia. Het model is goedkoop, vertrouwt vaak op goedbedoelende vrijwilligers en is makkelijk te kopiëren. Het is desinformatie op mondiale schaal. Europa moet het voortouw nemen bij het stoppen ervan.
Vertaling: Menno Grootveld