NEW DELHI – De vraag hoe de inflatie het best onder controle kan worden gehouden, staat opnieuw op de economische beleidsagenda en de meningen zijn verdeeld over de aanpak ervan. De heersende opvatting benadrukt de noodzaak van een strakker monetair beleid, en acht hogere rentetarieven en minder liquiditeitsverschaffing gerechtvaardigd, zelfs als die een rem zetten op het broze economische herstel dat thans in vele landen gaande is. Anderen stellen dat de huidige inflatie van voorbijgaande aard is en het gevolg van tijdelijke knelpunten aan de aanbodzijde en verschuivingen op de arbeidsmarkt, die zichzelf spoedig zullen corrigeren.
In de rijke landen vertrouwen de beleidsmakers nog steeds hoofdzakelijk op macro-economische instrumenten om de inflatie aan te pakken. Maar één reeks prijsstijgingen is anders dan de andere: de voedselprijsinflatie. Niet alleen heeft dit verschijnsel een veel grotere directe impact op het leven van de mensen, vooral in de ontwikkelingslanden, het heeft ook complexere oorzaken en voor een doeltreffende aanpak ervan is een heel andere reeks strategieën nodig. Helaas wordt hierover door de regeringen niet voldoende gediscussieerd.
Dit verzuim is zeer verontrustend. Eind 2021 stond de voedselprijsindex van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) op het hoogste niveau in tien jaar en dicht bij de vorige piek van juni 2011, toen velen waarschuwden voor een wereldwijde voedselcrisis. Bovendien was de stijging van vorig jaar plotseling: van 2015 tot 2020 waren de voedselprijzen relatief laag en stabiel geweest, maar in 2021 stegen ze met gemiddeld 28 procent.
Een groot deel van deze stijging kwam voor rekening van granen, waarbij de prijzen voor maïs en tarwe met respectievelijk 44 procent en 31 procent stegen. Maar ook de prijzen van andere voedingsmiddelen schoten omhoog: de prijzen voor plantaardige olie bereikten in de loop van het jaar een recordhoogte, de suikerprijs steeg met 38 procent, en de prijsstijgingen voor vlees en zuivelproducten waren weliswaar lager, maar lagen nog steeds in de dubbele cijfers.
De inflatie van de voedselprijzen overtreft momenteel de stijging van de algemene prijsindex en is zelfs nog alarmerender gezien de aanzienlijke daling van de looninkomens van werknemers tijdens de COVID-19-pandemie – vooral in de landen met lage en middeninkomens. Deze dodelijke combinatie van duurder voedsel en lagere inkomens leidt tot een catastrofale toename van honger en ondervoeding.
Er zijn vele mogelijke redenen voor de scherpe stijging van de voedselprijzen. Sommige zijn systemisch. Problemen met de aanbodketen – vooral in verband met het vervoer – zijn een belangrijke factor geweest bij de prijsstijgingen voor een breed scala van basisproducten. Zo zijn de graanprijzen in 2021 snel gestegen, ondanks een recordproductie van bijna 2,8 miljard ton wereldwijd.
At a time of escalating global turmoil, there is an urgent need for incisive, informed analysis of the issues and questions driving the news – just what PS has always provided.
Subscribe to Digital or Digital Plus now to secure your discount.
Subscribe Now
Ook de energieprijzen zijn belangrijk voor het bepalen van de kosten van de productie en het vervoer van voedsel. De sterke stijging van de olieprijzen in 2021 had een duidelijke invloed op de voedselprijzen waarmee de consumenten worden geconfronteerd.
Bovendien zorgen frequentere extreme weersomstandigheden voor een grotere volatiliteit van de gewasproductie en lagere oogsten. Volgens sommigen zijn de prijzen van landbouwproducten, zo uiteenlopend als Braziliaanse koffie, Belgische aardappelen en Canadese gele erwten (die nu op grote schaal door de voedingsindustrie worden gebruikt om vleesvervangers op basis van planten te produceren) vorig jaar sterk gestegen, nadat weersomstandigheden die door de klimaatverandering werden veroorzaakt de productie ondermijnden.
In maart 2021 waarschuwde de FAO dat steeds vaker voorkomende klimaatgerelateerde rampen de landbouwvoorraden aantasten. Droogtes vormen de grootste bedreiging en zijn verantwoordelijk voor ruim een derde van de verliezen aan gewassen en vee in landen met lage en lagere middeninkomens. Maar overstromingen, stormen, plagen, ziekten en bosbranden zijn ook intenser en wijdverspreider geworden, zoals vorig jaar is gebleken.
Maar sommige van de andere factoren die bijdragen tot de stijging van de voedselprijzen zijn het directe gevolg van veranderingen in beleid en regelgeving. Het gaat onder meer om de aanzienlijke toename van de voorraadvorming door regeringen en consumenten, ingegeven door de vrees dat nieuwe golven van de COVID-19-pandemie de voedselvoorraden verder onder druk zullen zetten. De verwachting van toekomstige voedselprijsstijgingen wordt dan self-fulfilling, als gevolg van de grotere huidige vraag.
In november vorig jaar schatte de FAO dat de rekening voor de mondiale voedselimport in 2021 de hoogste ooit zou zijn, op meer dan 1,75 biljoen dollar, een stijging van 14 procent ten opzichte van 2020 en 12 procent hoger dan de prognose van de FAO slechts een paar maanden eerder. Dit is slecht nieuws voor economieën met lagere inkomens, die misschien dringender voedsel zullen moeten invoeren dan andere landen, maar door de toegenomen vraag de wereldmarkten uit gedrukt zouden kunnen worden.
Een andere belangrijke factor is de financiële speculatie op de voedselmarkten, die onlangs een opleving heeft gekend. Voedselgrondstoffen werden een activaklasse na de financiële deregulering in de Verenigde Staten aan het begin van deze eeuw, en er zijn belangrijke aanwijzingen dat dit een een belangrijke rol heeft gespeeld in de destabiliserende volatiliteit van de voedselprijzen in 2007-2009. In de afgelopen jaren waren deze grondstoffen minder aantrekkelijk geworden voor beleggers, maar dat veranderde tijdens de pandemie.
Ondanks de hoge volatiliteit waren de longposities op de belangrijkste voedselgrondstoffenmarkten gedurende het grootste deel van 2021 aanzienlijk en positief, wat erop wijst dat financiële beleggers verwachtten dat de prijzen zouden gaan stijgen. Het volume van dergelijke beleggingen is vorig jaar aanzienlijk toegenomen, mede dankzij aanhoudende mazen in de regelgeving en de beschikbaarheid van goedkoop krediet voor financiële instellingen.
In tegenstelling tot sommige van de meer systemische krachten die de voedselvoorziening en -prijzen op middellange termijn beïnvloeden, zouden beleidsmakers de problemen van voorraadvorming en speculatie makkelijk kunnen aanpakken. Maar daarvoor moeten de regeringen aanvaarden dat dit problemen zijn, en de wil opbrengen om ze aan te pakken. Zolang zij dat niet doen, zal de inflatie van de voedselprijzen de armen in de wereld het hardst blijven treffen.
To have unlimited access to our content including in-depth commentaries, book reviews, exclusive interviews, PS OnPoint and PS The Big Picture, please subscribe
US President Donald Trump’s import tariffs have triggered a wave of retaliatory measures, setting off a trade war with key partners and raising fears of a global downturn. But while Trump’s protectionism and erratic policy shifts could have far-reaching implications, the greatest victim is likely to be the United States itself.
warns that the new administration’s protectionism resembles the strategy many developing countries once tried.
It took a pandemic and the threat of war to get Germany to dispense with the two taboos – against debt and monetary financing of budgets – that have strangled its governments for decades. Now, it must join the rest of Europe in offering a positive vision of self-sufficiency and an “anti-fascist economic policy.”
welcomes the apparent departure from two policy taboos that have strangled the country's investment.
NEW DELHI – De vraag hoe de inflatie het best onder controle kan worden gehouden, staat opnieuw op de economische beleidsagenda en de meningen zijn verdeeld over de aanpak ervan. De heersende opvatting benadrukt de noodzaak van een strakker monetair beleid, en acht hogere rentetarieven en minder liquiditeitsverschaffing gerechtvaardigd, zelfs als die een rem zetten op het broze economische herstel dat thans in vele landen gaande is. Anderen stellen dat de huidige inflatie van voorbijgaande aard is en het gevolg van tijdelijke knelpunten aan de aanbodzijde en verschuivingen op de arbeidsmarkt, die zichzelf spoedig zullen corrigeren.
In de rijke landen vertrouwen de beleidsmakers nog steeds hoofdzakelijk op macro-economische instrumenten om de inflatie aan te pakken. Maar één reeks prijsstijgingen is anders dan de andere: de voedselprijsinflatie. Niet alleen heeft dit verschijnsel een veel grotere directe impact op het leven van de mensen, vooral in de ontwikkelingslanden, het heeft ook complexere oorzaken en voor een doeltreffende aanpak ervan is een heel andere reeks strategieën nodig. Helaas wordt hierover door de regeringen niet voldoende gediscussieerd.
Dit verzuim is zeer verontrustend. Eind 2021 stond de voedselprijsindex van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) op het hoogste niveau in tien jaar en dicht bij de vorige piek van juni 2011, toen velen waarschuwden voor een wereldwijde voedselcrisis. Bovendien was de stijging van vorig jaar plotseling: van 2015 tot 2020 waren de voedselprijzen relatief laag en stabiel geweest, maar in 2021 stegen ze met gemiddeld 28 procent.
Een groot deel van deze stijging kwam voor rekening van granen, waarbij de prijzen voor maïs en tarwe met respectievelijk 44 procent en 31 procent stegen. Maar ook de prijzen van andere voedingsmiddelen schoten omhoog: de prijzen voor plantaardige olie bereikten in de loop van het jaar een recordhoogte, de suikerprijs steeg met 38 procent, en de prijsstijgingen voor vlees en zuivelproducten waren weliswaar lager, maar lagen nog steeds in de dubbele cijfers.
De inflatie van de voedselprijzen overtreft momenteel de stijging van de algemene prijsindex en is zelfs nog alarmerender gezien de aanzienlijke daling van de looninkomens van werknemers tijdens de COVID-19-pandemie – vooral in de landen met lage en middeninkomens. Deze dodelijke combinatie van duurder voedsel en lagere inkomens leidt tot een catastrofale toename van honger en ondervoeding.
Er zijn vele mogelijke redenen voor de scherpe stijging van de voedselprijzen. Sommige zijn systemisch. Problemen met de aanbodketen – vooral in verband met het vervoer – zijn een belangrijke factor geweest bij de prijsstijgingen voor een breed scala van basisproducten. Zo zijn de graanprijzen in 2021 snel gestegen, ondanks een recordproductie van bijna 2,8 miljard ton wereldwijd.
Winter Sale: Save 40% on a new PS subscription
At a time of escalating global turmoil, there is an urgent need for incisive, informed analysis of the issues and questions driving the news – just what PS has always provided.
Subscribe to Digital or Digital Plus now to secure your discount.
Subscribe Now
Ook de energieprijzen zijn belangrijk voor het bepalen van de kosten van de productie en het vervoer van voedsel. De sterke stijging van de olieprijzen in 2021 had een duidelijke invloed op de voedselprijzen waarmee de consumenten worden geconfronteerd.
Bovendien zorgen frequentere extreme weersomstandigheden voor een grotere volatiliteit van de gewasproductie en lagere oogsten. Volgens sommigen zijn de prijzen van landbouwproducten, zo uiteenlopend als Braziliaanse koffie, Belgische aardappelen en Canadese gele erwten (die nu op grote schaal door de voedingsindustrie worden gebruikt om vleesvervangers op basis van planten te produceren) vorig jaar sterk gestegen, nadat weersomstandigheden die door de klimaatverandering werden veroorzaakt de productie ondermijnden.
In maart 2021 waarschuwde de FAO dat steeds vaker voorkomende klimaatgerelateerde rampen de landbouwvoorraden aantasten. Droogtes vormen de grootste bedreiging en zijn verantwoordelijk voor ruim een derde van de verliezen aan gewassen en vee in landen met lage en lagere middeninkomens. Maar overstromingen, stormen, plagen, ziekten en bosbranden zijn ook intenser en wijdverspreider geworden, zoals vorig jaar is gebleken.
We kunnen de komende jaren nog veel meer klimaatgerelateerde druk op de voedselproductie verwachten, waarbij de ontwikkelingsregioʼs in Azië en Afrika waarschijnlijk het zwaarst zullen worden getroffen. De bedreiging van de voedselproductie door klimaatrisicoʼsonderstreept de noodzaak van meer internationale samenwerking om de opwarming van de aarde en de gevolgen daarvan aan te pakken. Jammer genoeg lijkt een dergelijke samenwerking onwaarschijnlijk.
Maar sommige van de andere factoren die bijdragen tot de stijging van de voedselprijzen zijn het directe gevolg van veranderingen in beleid en regelgeving. Het gaat onder meer om de aanzienlijke toename van de voorraadvorming door regeringen en consumenten, ingegeven door de vrees dat nieuwe golven van de COVID-19-pandemie de voedselvoorraden verder onder druk zullen zetten. De verwachting van toekomstige voedselprijsstijgingen wordt dan self-fulfilling, als gevolg van de grotere huidige vraag.
In november vorig jaar schatte de FAO dat de rekening voor de mondiale voedselimport in 2021 de hoogste ooit zou zijn, op meer dan 1,75 biljoen dollar, een stijging van 14 procent ten opzichte van 2020 en 12 procent hoger dan de prognose van de FAO slechts een paar maanden eerder. Dit is slecht nieuws voor economieën met lagere inkomens, die misschien dringender voedsel zullen moeten invoeren dan andere landen, maar door de toegenomen vraag de wereldmarkten uit gedrukt zouden kunnen worden.
Een andere belangrijke factor is de financiële speculatie op de voedselmarkten, die onlangs een opleving heeft gekend. Voedselgrondstoffen werden een activaklasse na de financiële deregulering in de Verenigde Staten aan het begin van deze eeuw, en er zijn belangrijke aanwijzingen dat dit een een belangrijke rol heeft gespeeld in de destabiliserende volatiliteit van de voedselprijzen in 2007-2009. In de afgelopen jaren waren deze grondstoffen minder aantrekkelijk geworden voor beleggers, maar dat veranderde tijdens de pandemie.
Ondanks de hoge volatiliteit waren de longposities op de belangrijkste voedselgrondstoffenmarkten gedurende het grootste deel van 2021 aanzienlijk en positief, wat erop wijst dat financiële beleggers verwachtten dat de prijzen zouden gaan stijgen. Het volume van dergelijke beleggingen is vorig jaar aanzienlijk toegenomen, mede dankzij aanhoudende mazen in de regelgeving en de beschikbaarheid van goedkoop krediet voor financiële instellingen.
In tegenstelling tot sommige van de meer systemische krachten die de voedselvoorziening en -prijzen op middellange termijn beïnvloeden, zouden beleidsmakers de problemen van voorraadvorming en speculatie makkelijk kunnen aanpakken. Maar daarvoor moeten de regeringen aanvaarden dat dit problemen zijn, en de wil opbrengen om ze aan te pakken. Zolang zij dat niet doen, zal de inflatie van de voedselprijzen de armen in de wereld het hardst blijven treffen.
Vertaling: Menno Grootveld