araya8_Brian LawlessPA Images via Getty Images_malawichildfood Brian Lawless/PA Images via Getty Images

De klimaatcrisis is ook een inflatiecrisis

OSLO/KAAPSTAD – De wereldwijde inflatie van de afgelopen jaren heeft de prijzen van voedsel, energie en basisgoederen tot ongekende hoogten doen stijgen. Hierdoor zijn de stijgende kosten van levensonderhoud een centraal thema geworden in politieke discussies wereldwijd, vooral in de G20-landen. Tijdens de presidentsverkiezingen van dit jaar in de Verenigde Staten noemde bijvoorbeeld 41 procent van de Amerikanen de inflatie als hun belangrijkste economische zorg.

De hoge inflatie dreigt een andere urgente crisis te overschaduwen: de opwarming van de aarde. Toch zijn de stijgende prijzen en de klimaatverandering nauw met elkaar verbonden. Extreem weer beschadigt oogsten, leidt tot bederf en drijft de voedselprijzen op. De impact hiervan neemt toe naarmate hittegolven, droogtes en overstromingen steeds vaker voorkomen en heviger worden. Deze gebeurtenissen verstoren ook de bevoorradingsketens en de energieproductie, wat de prijzen van andere essentiële goederen verder opdrijft.

De door de klimaatverandering veroorzaakte inflatiedruk is vooral voelbaar in Afrika en Latijns-Amerika, waar voedsel een groot deel van de gezinsuitgaven uitmaakt. Een langdurige droogte, verergerd door El Niño, heeft eerder dit jaar in landen zoals Malawi, Mozambique, Zambia en Zimbabwe de prijzen van basisvoedingsmiddelen sterk doen stijgen, wat heeft geleid tot een hongercrisis. In rijkere landen daarentegen besteden huishoudens een kleiner deel van hun inkomen aan voedsel, waardoor zij beter beschermd zijn tegen dergelijke prijsstijgingen.

Discussies over de klimaatverandering besteden vaak te weinig aandacht aan de economische impact op kwetsbare bevolkingsgroepen en de manier waarop de ongelijkheid erdoor wordt vergroot. In plaats daarvan ligt de focus meestal op groene groei en het verminderen van emissies. Nu de inflatie de economische stabiliteit steeds meer onder druk zet, kan deze impact echter niet langer worden genegeerd. Door veranderende weerpatronen zijn de prijzen van sinaasappels in Brazilië, cacao in West-Afrika en koffie in Vietnam gestegen.

Een recente studie van het Potsdam Institute for Climate Impact Research en de Europese Centrale Bank schat dat de stijgende temperaturen de voedselinflatie jaarlijks met 3,2 procentpunten kunnen verhogen. Tegen 2035 wordt verwacht dat de totale inflatie jaarlijks met 1,18 procentpunten zal toenemen als gevolg van de klimaatverandering.

De klimaatverandering moet niet uitsluitend worden gezien als een milieukwestie, maar moet ook een centrale rol spelen in het economisch beleid. De fiscale en monetaire autoriteiten moeten klimaatgerelateerde risico’s – zowel op de korte als op de langere termijn – meenemen in hun inflatievoorspellingen en -beleid. Dit is vergelijkbaar met hoe zij al rekening houden met de ‘overgangsrisico’s’ van de transitie naar een koolstofarme economie.

HOLIDAY SALE: PS for less than $0.7 per week
PS_Sales_Holiday2024_1333x1000

HOLIDAY SALE: PS for less than $0.7 per week

At a time when democracy is under threat, there is an urgent need for incisive, informed analysis of the issues and questions driving the news – just what PS has always provided. Subscribe now and save $50 on a new subscription.

Subscribe Now

Sommige instellingen zijn al begonnen met deze aanpassing. De Zuid-Afrikaanse Reserve Bank heeft het belang van inzicht in klimaatrisico’s erkend, en sinds 2018 integreert de centrale bank van Costa Rica de gevolgen van de opwarming van de aarde in haar economische modellen.

De centrale banken en ministeries van Financiën moeten samenwerken met klimaatorganisaties om praktische oplossingen te ontwikkelen die economieën beschermen tegen de onderling samenhangende schokken van extreem weer, stijgende inflatie en voedselonzekerheid.

Een voorbeeld hiervan is de African Climate Foundation (waar een van ons aan verbonden is), die Adaptation and Resilience Investment Platforms heeft ontwikkeld. Deze platforms maken gebruik van geavanceerde analyses die klimaat- en weergegevens combineren met biofysische en macro-economische modellen. Dit geïntegreerde kader vergemakkelijkt investeringen en beleidsprioritering, en biedt een uitgebreide aanpak om veerkracht op te bouwen.

De African Climate Foundation paste vorig jaar een Adaptation and Resilience Investment Platform toe in Malawi, nadat het land was getroffen door cycloon Freddy, de langst aanhoudende tropische cycloon ooit geregistreerd. Met behulp van dit financiële instrument konden beleidsmakers duurzame oplossingen ontwikkelen om de economische schade van de cycloon te beperken, terwijl ze tegelijkertijd essentiële industrieën beschermden en de financiële stabiliteit versterkten.

Andere klimaatdenktanks streven vergelijkbare doelstellingen na. Zo spoort Iniciativa Climática de México beleidsmakers aan om klimaatrisico’s mee te nemen in hun economische planning. Ondertussen pleit het Institute for Climate and Society in Brazilië voor sociale beschermingsprogramma’s en klimaatgevoelig beleid om gemeenschappen met lage inkomens te beschermen tegen de economische gevolgen van extreem weer.

Net zo belangrijk is regionale samenwerking, waarmee landen in Afrika en Latijns-Amerika economisch beleid kunnen ontwikkelen en delen dat specifiek is afgestemd op hun klimaatkwetsbaarheid en gericht is op het ondersteunen van de meest kwetsbare gemeenschappen. Initiatieven zoals het regionale klimaatveranderingsplatform van de ministeries van Economische Zaken en Financiën van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank, kunnen dienen als een blauwdruk voor dergelijke inspanningen.

Op mondiaal niveau is betere coördinatie tussen klimaat- en economische instellingen van cruciaal belang. Instrumenten zoals het Carbon Border Adjustment Mechanism van de Europese Unie benadrukken de noodzaak van zorgvuldig ontworpen beleid om negatieve effecten, zoals hogere kosten voor de consumenten in ontwikkelingslanden, te beperken.

Brazilië, dat volgend jaar gastheer is van zowel de BRICS-top als de VN-klimaatconferentie (COP30), en Zuid-Afrika, dat momenteel voorzitter is van de G20, hebben een unieke kans om de mondiale economische agenda opnieuw vorm te geven. Zij kunnen pleiten voor beleid dat de dubbele crisis van de inflatie en de klimaatverandering effectief aanpakt.

Als we er niet in slagen om collectief en daadkrachtig op te treden, dreigt de ongelijkheid toe te nemen, de economische stabiliteit te worden ondermijnd en de klimaatdoelstellingen in gevaar te komen. Daarentegen kunnen beleidsmakers, door innovatieve oplossingen te ontwikkelen die klimaat- en economische strategieën samenbrengen, niet alleen de onmiddellijke risico’s van extreem weer verminderen, maar ook de stabiliteit en de veerkracht op de lange termijn bevorderen.

Nu zowel de inflatie als de planeet opwarmen, is de behoefte aan geïntegreerd en rechtvaardig beleid urgenter dan ooit.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/Qu27TgInl