steiner27_girafchik123Getty Images_mobilebankingdigitalfinance girafchik123/Getty Images

Een digitaal pad richting burgergerichte financiën

NEW YORK/JOHANNESBURG – 'Mobiel geld' (een dienst die mensen in staat stelt om geld te verzenden, te ontvangen, en op te slaan op een mobiele telefoon) staat Keniaanse marktlieden tegenwoordig in staat om bij zonsopkomst een bescheiden bedrag te lenen om handelsvoorraad in te slaan, en dit bij zonsondergang terug te betalen uit hun dagelijkse inkomsten. Deze schijnbaar simpele micro-uitwisseling heeft de potentie om het levensonderhoud te ondersteunen, de toegang tot zorg en educatie te vergroten, en om de levens van mensen in welk land dan ook te verbeteren. Daarnaast vergroot de digitale revolutie in de financiële technologie (ofwel fintech) ook de financiële slagkracht in vele andere nieuwe domeinen.

Eind 2020 zullen wereldwijd een miljard mensen van mobiel geld gebruik maken, met de hoogste penetratiegraad in Sub-Sahara-Afrika. Maar fintech schraagt ook koolstofmarkten van meerdere miljarden dollars, speelt een essentiële rol in het gevecht tegen illegale geldstromen, en is cruciaal voor een betere belastinginning en effectievere publieke uitgaven. Kort samengevat zou digitale disruptie een radicaal anders, burgergericht financieel systeem tot stand kunnen brengen.

Zo een verandering is dringend nodig, omdat het huidige financiële systeem een logica lijkt te volgen die slechts de mensen die erin werken goed uitkomt. Zoals directeur van het Internationaal Monetair Fonds Kristalina Georgieva onlangs benadrukte bestaat de urgente noodzaak om de "financiële dienstensector terug te brengen naar wat deze zou moeten zijn: een sector die mensen dient."

Digitalisering kan burgers meer keuze geven in de positionering van hun geld de jaarlijkse mondiale spaartegoeden gaan richting de 25 biljoen dollar – zowel als meer zeggenschap over waar het voor gebruikt wordt. Nieuwe technologieën kunnen burgers ook meer invloed geven over de tientallen biljoenen dollars die overheden jaarlijks in hun naam spenderen. En – van cruciaal belang – digitalisering kan die financiële tussenpersonen ontwrichten die zijn verworden tot ingegraven en grotendeels onproductieve profiteurs.

De financiële status quo, waarin de verkeerde individuen de verkeerde keuzes maken, is simpelweg onhoudbaar geworden. Mensen zijn de uiteindelijke eigenaars van het inkomen en vermogen van de wereld; in feite is de werkende mens al 's werelds financier. Zelfs alhoewel velen financiële systemen onbegrijpelijk vinden drijven ze de mondiale economische motor aan door middel van hun belastingafdracht, spaargeld, investeringen, en aankoopgedrag.

Toch is de mondiale financiële wereld losgezongen geraakt van de voorkeuren en behoeften van de burger. Het systeem is in de nasleep van de financiële crisis van 2008, die dramatische menselijke kosten had, niet fundamenteel veranderd en het blijft inzake de existentiële klimaatuitdaging waar we nu voor staan grotendeels in gebreke.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

Natuurlijk zijn niet alle aspecten van digitalisering positief. Nieuwe technologieën bieden nieuwe mogelijkheden voor mensen om een redelijke belastingafdracht te ontwijken, of om geld te stelen door middel van fraude. Bovendien leggen hightech financiële handelaars in feite belasting op aan traditionele investeerders zoals pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen, puur door hun snellere toegang tot de markt en terwijl er geen reële economische waarde wordt toegevoegd.

Maar het positieve potentieel van digitale disruptie is hoogstwaarschijnlijk veel groter dan het negatieve ervan, omdat het een kans biedt om de financiële wereld te herijken richting de behoeften van de burger. Zo hebben momenteel bijvoorbeeld 3,6 miljard mensen wereldwijd waaronder disproportioneel vrouwen – niet de middelen en capaciteiten om de digitale wereld in hun voordeel te benutten. Maar er zijn inspanningen gaande om dit tegemoet te treden.

Een van deze initiatieven is de werkgroep Digitale Financiën van de secretaris-generaal van de VN, onderdeel van de Sustainable Development Goals, die wij mede voorzitten. Het werk van dit forum tot nu toe heeft de uitzonderlijke mogelijkheden die digitalisering creëert om de stem van de burger en zijn behoeften centraal te stellen in de financiële besluitvorming onderstreept. Digitalisering kan vooral de kwaliteit en gebruiksvriendelijkheid van relevante financiële informatie vergroten, het aantal financiële tussenpersonen die geen echte waarde toevoegen verminderen, en burgers voorzien van platforms voor collectieve actie, ofwel door crowdfunding of door consumenten-, werknemers-, of aandeelhoudersacties.

We mogen de crux hier – dat financiën een middel tot een doel zijn, te weten inclusieve en duurzame ontwikkeling – niet uit het oog verliezen. Mensen willen steeds vaker dat hun geld voor positieve doeleinden gebruikt wordt, waaronder klimaatactie en natuurbescherming. En er zijn al verschuivingen gaande. In 2019 stortten Europese investeerders bijvoorbeeld een record van 120 miljard euro in duurzame fondsen – twee keer zoveel als in 2018.

Er is nu meer informatie en leiderschap nodig om de kracht van digitale financiën om geld in de juiste richting te sturen volledig te benutten – inclusief richting de SDGs. In dit opzicht is het beheer van digitale financiën cruciaal. Dit kan niet alleen maar overgelaten worden aan centrale banken en financiële toezichthouders zolang hun mandaten beperkt zijn tot gelegitimeerde maar enge zorgen over financiële stabiliteit en het witwassen van geld. We hebben dan ook urgent behoefte aan bestuurlijke innovaties die meer inclusieve en extensieve criteria en capaciteiten omarmen in de begeleiding van ons geld richting de financiering van een duurzame toekomst voor iedereen.

Maar terwijl de planeet opwarmt, de inkomens- en vermogensongelijkheid groter wordt, en op ieder continent mensen de straat op gaan is het helder dat de tijd van kortetermijndenken voorbij is. Daarom is de digitale revolutie zo belangrijk; ze kan burgers van de machinekamer naar de bestuurdersstoel verplaatsen, met veel grotere zeggenschap over geldstromen tot gevolg.

Als de wereld de SDGs in 2030 wil bereiken dan moeten de jaren twintig een 'decennium van actie' zijn. Door het disruptieve potentieel van fintech te benutten kunnen we een eerlijker en meer inclusief financieel systeem scheppen dat duurzame ontwikkeling overal ter wereld aandrijft.

Vertaling Melle Trap

https://prosyn.org/3MDYgGOnl