Het jaar van de waarheid voor Europa

BERLIJN – In politiek opzicht zal 2019 een bijzonder belangrijk jaar worden voor de Europese Unie. Het Verenigd Koninkrijk ligt momenteel op koers om op 29 maart 2019 de EU te verlaten. En na de verkiezingen voor het Europees Parlement in mei zullen bijna alle belangrijke leiderschapsposities in de EU in andere handen overgaan. Afhankelijk van hoe de zetels in het parlement verdeeld zullen worden, zou Europa dus getuige kunnen zijn van een grote herschikking van de macht tussen de lidstaten, binnen de instellingen van de EU, en tussen de lidstaten en het Europees Parlement.

De nieuwe machtsverdeling binnen de EU-instellingen zal grotendeels worden weerspiegeld op personeel gebied. Er zullen nieuwe presidenten worden benoemd voor de Europese Commissie, de Europese Raad, en de Europese Centrale Bank, en er zullen nieuwe Hoge Vertegenwoordigers van de Unie voor Buitenlandse Zaken en het Veiligheidsbeleid worden gekozen. Als de nationalistische, eurosceptische partijen de grootste groep in het Europees Parlement gaan vormen, kunnen deze benoemingen een abrupte breuk met het verleden betekenen.

De lidstaten van de EU zijn verdeelder dan ooit, zelfs over de meest fundamentele aspecten van het Europese project. De brede pro-Europese consensus uit het verleden heeft plaatsgemaakt voor de wederopbloei van het nationalisme. Bovendien is het oosten steeds meer tegenover het westen komen te staan, en het noorden tegenover het zuiden. Er zijn goede redenen om bang te zijn dat deze groter wordende scheuren zullen worden weerspiegeld in de nieuwe samenstelling van het Europees Parlement, waardoor een meerderheidsbestuur moeilijk zo niet onmogelijk wordt.