usrof1_Robert AlexanderGetty Images_clouds Robert Alexander/Getty Images

Verbied zonnestralingsbeheer

WASHINGTON, DC – We zijn opgegroeid in een wereld waar de klimaatverandering overal zichtbaar is. We zien het in de stormachtige luchten en de overstromingen die onze gemeenschappen teisteren. We voelen het in onze keel en longen wanneer we vervuilde lucht inademen, en op onze huid wanneer we tijdens een hittegolf over straat lopen.

Jaar na jaar kwamen wereldleiders bijeen om beslissingen te nemen, afspraken te maken, compromissen te sluiten en toezeggingen te doen. Maar telkens weer slaagden ze er niet in om de noodzakelijke maatregelen te nemen om de klimaatverandering te beperken of om zich er effectief op aan te passen. De VN-klimaatconferentie van dit jaar, COP29, was geen uitzondering.

Deze passiviteit heeft sommigen ertoe gebracht naar manieren te zoeken om het harde werk –  zoals het beëindigen van schadelijke broeikasgasemissies, het beschermen van cruciale ecosystemen, en het heroverwegen van economische groei en ontwikkeling – te omzeilen. Een van de voorgestelde ‘oplossingen’ is zonnestralingsbeheer. Dit idee, gepromoot door een kleine maar luidruchtige minderheid in het Mondiale Noorden, houdt in dat de atmosfeer wordt aangepast om een reflecterende barrière tegen zonnestraling te creëren. Voor de jeugd van vandaag en toekomstige generaties dreigen dergelijke ingrepen echter even rampzalig te zijn als de klimaatverandering zelf.

Zonnestralingsbeheer kan op verschillende manieren worden uitgevoerd, zoals het uitstoten van enorme hoeveelheden zwaveldeeltjes in de stratosfeer om een reflecterende barrière tegen zonlicht te creëren (stratosferische aerosolinjectie) of het injecteren van zoutnevel in ondiepe zeewolken (marine cloud brightening).

Deze technieken pakken echter nooit de hoofdoorzaken van de klimaatcrisis aan. Bovendien brengen ze ingrijpende veranderingen aan in de atmosfeer van onze planeet, die niet op schaal kunnen worden getest. De effecten van dergelijke ingrepen kunnen tientallen jaren – of zelfs langer – voortduren, met onvoorspelbare gevolgen.

Juist om deze redenen is geo-engineering altijd een controversieel onderwerp geweest. Talloze wetenschappers en experts hebben gewaarschuwd voor de mogelijke verregaande en onbedoelde gevolgen van deze aanpak. Studies wijzen bijvoorbeeld uit dat geo-engineering klimaat- en weerpatronen kan verstoren, wat kan leiden tot ernstige droogtes, orkanen en ander extreem weer. Deze risico’s zijn niet alleen onvoorspelbaar, maar de gevolgen zouden ook ongelijk verdeeld zijn over verschillende delen van de wereld.

HOLIDAY SALE: PS for less than $0.7 per week
PS_Sales_Holiday2024_1333x1000

HOLIDAY SALE: PS for less than $0.7 per week

At a time when democracy is under threat, there is an urgent need for incisive, informed analysis of the issues and questions driving the news – just what PS has always provided. Subscribe now and save $50 on a new subscription.

Subscribe Now

Zonnestralingsbeheer zou de bestaande mondiale machtsongelijkheid alleen maar versterken. Beslissingen over het gebruik ervan zouden namelijk vooral worden genomen door de rijke landen in het Mondiale Noorden – dezelfde landen die verantwoordelijk zijn voor het veroorzaken van de klimaatcrisis. Deze landen hebben een destructief fenomeen in gang gezet waarvan de zwaarste lasten onevenredig neerkomen op kwetsbare gemeenschappen. Nu stellen zij een uiterst risicovolle strategie voor die, zelfs in het gunstigste scenario, het probleem niet daadwerkelijk oplost.

Ondanks al deze bezwaren zijn er miljoenen dollars geïnvesteerd – voornamelijk afkomstig van tech- en financiële miljardairs – in initiatieven voor zonnestralingsbeheer. Voorstanders stellen dat dergelijke technieken een tijdelijke oplossing kunnen bieden, een manier om tijd te winnen voor verdere mitigatie en aanpassingen. Voor ons klinken dergelijke beweringen echter als gevaarlijke luchtkastelen: aantrekkelijk in theorie, maar uiteindelijk een illusie.

Zonnestralingsbeheer zal waarschijnlijk vooral dienen als een excuus voor ’s werelds grootste vervuilers om hun verslaving aan fossiele brandstoffen voort te zetten. Dit vergroot de dreiging van een zogehetenbeëindigingsschok: een abrupte stopzetting van zonnestralingsbeheer zou leiden tot een snelle en drastische opwarming. Toekomstige generaties – waaronder de jongeren van vandaag – zouden hierdoor geconfronteerd worden met gevaarlijke temperatuurpieken en veel ernstigere crises dan de problemen waarmee we nu al te maken hebben.

Wij zullen uiteindelijk degenen zijn die de rekening betalen voor de economische en maatschappelijke transformatie die nodig is om de klimaatverandering aan te pakken – een transformatie waarin momenteel veel te weinig wordt geïnvesteerd. Voorstanders van zonnestralingsbeheer presenteren het graag als een ‘goedkope’ oplossing. Maar het weghalen van middelen bij initiatieven waarvan we weten dat ze effectief zijn en de gezondheid van onze planeet niet in gevaar brengen, kan onmogelijk worden gezien als verantwoord financieel beleid. In werkelijkheid wordt het zware werk van het aanpakken van de koolstofschuld afgewenteld op onze generatie en op degenen die na ons komen.

Daarom pleiten wij voor een volledig verbod op zonnestralingsbeheer. En we staan niet alleen. Ruim tweeduizend maatschappelijke organisaties, waaronder Fridays For Future, en ruim 540 wetenschappers hebben opgeroepen tot een internationaal niet-gebruiksverdrag voor zonnestralingsbeheer. Ook landen die in de frontlinie van de klimaatcrisis staan, zoals Vanuatu en andere landen, hebben zich uitgesproken tegen het gebruik van dergelijke technologieën.

Sommige luidruchtige – en ongetwijfeld goed gefinancierde – stemmen zouden tegenstanders zoals wij kunnen beschuldigen van geslotenheid en suggereren dat we meer bereidheid aan de dag zouden moeten leggen om de dialoog over dit onderwerp aan te gaan. Maar dit is niets meer dan een truc om een standpunt dat door uitgebreid onderzoek wordt ondersteund, terzijde te schuiven. De kleine, goed gefinancierde groep jonge individuen die pleiten voor onderzoek naar zonnestralingsbeheer heeft vaak banden met organisaties die bekend staan om het promoten van deze controversiële technologieën. Dit wekt de verdenking dat ze worden ingezet om zonnestralingsbeheer een schijn van steun onder jongeren te geven.

Het laatste waar jongeren op zitten te wachten, is het dragen van de verantwoordelijkheid voor nóg een crisis die zij niet hebben veroorzaakt. Toch is dat precies wat zonnestralingsbeheer waarschijnlijk met zich mee zou brengen. Het najagen van deze technologie komt neer op een diepgaand generatieverraad.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/xSRSnMznl