soros119_SAMUEL CORUMAFP via Getty Images_supremecourt Samuel Corum/AFP via Getty Images

De democratie in de VS ligt onder vuur

NEW YORK – De Verenigde Staten zijn sinds hun oprichting in 1776 een zich voortdurend ontwikkelende democratie geweest, maar hun voortbestaan als democratie is thans ernstig in gevaar. Een reeks losjes met elkaar verbonden ontwikkelingen in binnen- en buitenland is verantwoordelijk voor deze crisis.

Vanuit het buitenland worden de VS bedreigd door de repressieve regimes van Xi Jinping in China en Vladimir Poetin in Rusland, die de wereld een autocratische regeringsvorm willen opleggen.

Maar de dreiging voor de VS van de binnenlandse vijanden van de democratie is nog groter. Daartoe behoren het huidige Hooggerechtshof, dat wordt gedomineerd door uiterst rechtse extremisten, en de Republikeinse Partij van Donald Trump, die deze extremisten in het Hof heeft benoemd.

Wat kwalificeert de meerderheid van het Hof als extremisten? Het is niet alleen hun beslissing om Roe v. Wade terug te draaien, de baanbrekende zaak uit 1973 die het recht van een vrouw erkende om te kiezen of ze een kind ter wereld wil brengen. Wat hen vooral als extremisten kwalificeert zijn de argumenten die zij hebben gebruikt om hun beslissing te rechtvaardigen en de aanwijzingen die zij hebben gegeven over hoe ver zij bereid zouden zijn te gaan bij het geven van uitvoering aan deze argumenten.

Rechter Samuel Alito, de auteur van de meerderheidsopinie, baseerde zijn uitspraak op de bewering dat het Veertiende Amendement alleen die rechten beschermt die algemeen erkend waren in 1868, toen het amendement werd geratificeerd. Maar dit argument brengt vele andere rechten in gevaar die sindsdien zijn erkend, waaronder het recht op contraceptie, het homohuwelijk en LGBTQ-rechten.

Als deze redenering wordt doorgetrokken, zouden staten zelfs weer het interraciale huwelijk kunnen verbieden, zoals sommige staten nog tot 1967 deden. Het is ook duidelijk dat dit Hof van plan is een frontale aanval te openen op de uitvoerende macht. Een van de belangrijkste uitspraken van het Hof in deze zittingsperiode was dat het Environmental Protection Agency niet de bevoegdheid heeft om regelgeving uit te vaardigen die nodig is om de klimaatverandering tegen te gaan.

Secure your copy of PS Quarterly: The Year Ahead 2025
PS_YA25-Onsite_1333x1000

Secure your copy of PS Quarterly: The Year Ahead 2025

The newest issue of our magazine, PS Quarterly: The Year Ahead 2025, is almost here. To gain digital access to all of the magazine’s content, and receive your print copy, upgrade to PS Digital Plus now at a special discounted rate.

Subscribe Now

Het is niet moeilijk om de gemene deler te vinden in de recente beslissingen van het Hof: het steunen van zaken die worden gepromoot door de Republikeinse Partij van Trump en het verzwakken of verbieden van zaken die worden gepromoot door de Democratische Partij. Denk aan de wapenwetten. De radicale vleugel van het Hof legt zijn oor steevast te luisteren bij de pro-wapenlobby. Hoewel een recente epidemie van massale schietpartijen zóʼn nationale verontwaardiging heeft veroorzaakt dat zelfs sommige Republikeinen een nieuwe federale wapenwet steunden, compenseerde het Hof de National Rifle Association voor haar verlies door een al lang bestaande wet in New York af te keuren die strenge beperkingen oplegde aan het dragen van verborgen handwapens (de staat New York nam onmiddellijk nieuwe wapenwetten aan, die waarschijnlijk ook weer door het Hooggerechtshof beoordeeld zullen moeten worden).

Het Hooggerechtshof was vroeger een van de meest gerespecteerde instellingen van de VS. Door zijn recente uitspraken heeft de extremistische meerderheid de populariteit ervan tot een historisch dieptepunt doen dalen, en de afkeuring van het Hof tot nieuwe hoogten doen stijgen. De minderheidsopinie in de zaak die Roe ongedaan maakte, stelde botweg dat het meerderheidsbesluit ʻde legitimiteit van het Hof ondermijnt.ʼ Helaas zal de minderheid waarschijnlijk nog jarenlang in de minderheid blijven, want de extremisten zijn jonger en hebben een meerderheid van zes tegen drie.

Er is maar één manier om het Hooggerechtshof te beteugelen: door de Republikeinse Partij met een aardverschuiving te confronteren bij de aanstaande verkiezingen. Dat zou het Congres in staat stellen de rechten, die aan de bescherming van het Hooggerechtshof waren toevertrouwd, door wetgeving te waarborgen. Het is nu duidelijk dat die ʻbeschermingʼ een grote vergissing was. Het Congres moet handelen, te beginnen met de bescherming van het recht van de vrouw om te kiezen. Als de filibuster moet worden gewijzigd om dit te bereiken, dan zij dat maar zo.

Maar als het aankomt op het organiseren van een verpletterende overwinning op de geradicaliseerde Republikeinen, staan hun tegenstanders voor bijna onoverkomelijke obstakels. De Republikeinen hebben niet alleen het Hooggerechtshof en veel lagere rechtbanken volgestouwd met extremistische rechters. In staten als Florida, Georgia en Texas hebben zij een hele reeks wetten uitgevaardigd die het stemmen zeer moeilijk maken.

Hoewel deze wetten vooral bedoeld zijn om Afro-Amerikanen, andere minderheden en jonge kiezers in het algemeen hun kiesrecht te ontnemen, is hun uiteindelijke doel de Republikeinen te helpen verkiezingen te winnen. Zoals een federale rechter in Florida onlangs schreef toen hij één van deze wetten ongedaan maakte, werden ze ingevoerd ʻmet de bedoeling het kiesstelsel van Florida zodanig te herstructureren dat de Republikeinse Partij er meer voordeel bij heeft dan de Democratische Partij.ʼ

Deze wetten zouden al erg genoeg zijn als ze alleen gericht waren op wie mag stemmen. Maar de Republikeinen gaan nu nog verder, door het proces van het tellen van de stemmen en de verkiezingscertificering aan te vallen. Van het veranderen van de wet om ondermijning van het kiesstelsel makkelijker te maken, tot het werven van gelovigen in Trumps grote leugen dat de verkiezingen van 2020 van hem gestolen zijn om toezicht te houden op het proces, zien we de Republikeinen ons democratische systeem vanuit elke hoek aanvallen. En ook hier heeft het radicale Hooggerechtshof zijn steentje bijgedragen, door de federale Voting Rights Act te schrappen en toe te staan dat partijdige herindelingen van kiesdistricten de stemmacht van minderheden verzwakken.

Gelukkig ben ik niet de enige die beweert dat het voortbestaan van de democratie in de VS ernstig in gevaar is. Het Amerikaanse publiek is gealarmeerd door de beslissing om Roe terug te draaien. Maar de mensen moeten dat besluit interpreteren zoals het is: als onderdeel van een zorgvuldig opgezet plan om de VS in een repressief regime te veranderen.

We moeten alles doen wat we kunnen om dat te voorkomen. Bij deze strijd moeten veel mensen worden betrokken die in het verleden op Trump hebben gestemd. Ik ben een aanhanger van de Democratische Partij, maar dit is geen partijkwestie. Het gaat om het herstel van een goed functionerend tweepartijenstelsel, dat de kern vormt van de Amerikaanse democratie.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/x6KLyOunl