GENÈVE – Het overmatig gebruik van antibiotica wordt nu algemeen erkend als een van de belangrijkste factoren die bijdragen tot antimicrobiële resistentie (AMR) – vaak de ‘stille pandemie’ genoemd. Maar wat minder bekend is, is dat tekorten aan antibiotica ook een rol spelen bij het aanwakkeren van AMR.
Schaarse voorraden amoxicilline voor kinderen, gebruikt om Strep A te behandelen, haalden eind vorig jaar de krantenkoppen in het Verenigd Koninkrijk, toen een golf van infecties ten minste negentien kinderen het leven kostte. Dergelijke tekorten zijn echter geen uitzondering en komen veel voor in landen over de hele wereld. De gevolgen voor zowel de gezondheid van mensen als de verspreiding van AMR kunnen ernstig zijn. Dat komt omdat tekorten aan eerstelijns antibiotica vaak leiden tot overmatig gebruik van gespecialiseerde antibiotica of antibiotica die in reserve worden gehouden voor noodgevallen. Deze vervangingsmiddelen kunnen niet alleen minder effectief zijn, maar door erop te vertrouwen neemt ook het risico toe dat er geneesmiddelenresistentie ontstaat en dat infecties op de langere termijn moeilijker te behandelen zijn.
AMR, nu al een van de grootste doodsoorzaken ter wereld, neemt toe. In 2019 was AMR rechtstreeks verantwoordelijk voor naar schatting 1,27 miljoen sterfgevallen – meer dan hiv/aids en malaria samen – en werd AMR in verband gebracht met nog eens 4,95 miljoen extra sterfgevallen. Tot nu toe is het wereldwijde antwoord op deze groeiende crisis vooral gericht op pogingen om resistente bacteriën voor te blijven door de ontwikkeling van nieuwe antibiotica. Maar op de korte termijn is er voldoende ruimte om het aantal AMR-doden en de impact van AMR op de volksgezondheid in het algemeen te verminderen door enkele van de oorzaken van de tekorten aan te pakken en de toegang tot geschikte behandelingen te verbeteren.
Dezelfde tekortkomingen van de markt die de wereldwijde AMR-crisis hebben veroorzaakt, zijn ook grotendeels verantwoordelijk voor de tekorten aan antibiotica. Vergeleken met andere geneesmiddelen zijn antibiotica vaak complexer en duurder om te produceren, zijn ze onderhevig aan strengere regelgeving, en zijn ze minder winstgevend. Als gevolg hiervan hebben veel farmaceutische bedrijven het onderzoek naar en de ontwikkeling van antibiotica de afgelopen decennia aanzienlijk verminderd of stopgezet.
Er worden niet alleen weinig nieuwe antibiotica ontwikkeld, maar het is ook minder aantrekkelijk geworden om antibiotica te produceren die al op de markt zijn, deels vanwege knelpunten in de bevoorradingsketen en volatiliteit. Een onderbreking in de levering van een ingrediënt of een probleem met de kwaliteitscontrole, of een leverancier die de prijzen verhoogt of de productie volledig stopzet, volstaan om de wereldwijde toeleveringsketen van deze geneesmiddelen tot stilstand te brengen.
Maar net zo belangrijk is de even volatiele vraag naar antibiotica, veroorzaakt door plotselinge uitbraken van bacteriële infecties en slecht beheer van nationale voorraden, hetgeen bijdraagt aan voorraadtekorten. Hoewel tekorten niet ongewoon zijn in de farmaceutische industrie, zijn ze 42 procent waarschijnlijker voor antibiotica dan voor andere geneesmiddelen.
Hoewel exacte cijfers die de omvang van het probleem zouden onthullen moeilijk te verkrijgen zijn, zou veel van deze onzekerheid vermeden kunnen worden met betere marktinformatie. Hoewel antibiotica minder lucratief zijn dan andere medicijnen, kunnen farmaceutische bedrijven er nog steeds winst op maken – als ze over nauwkeurige gegevens beschikken. Betere prognoses kunnen dus de risico’s voor fabrikanten verkleinen en een sterkere prikkel bieden om hun productie op te schalen en hun markten uit te breiden.
Er is ook veel ruimte voor verbetering in de manier waarop landen – met name lagereinkomenslanden – deze essentiële geneesmiddelen inkopen, registreren en beheren. Door bijvoorbeeld de capaciteit van nationale toezichthoudende instanties uit te breiden, zou het makkelijker worden om leveringen te traceren en te coördineren, en voorraden aan te leggen om een grotere veerkracht op te bouwen. Dit alles zou ook bijdragen aan meer zekerheid voor geneesmiddelenproducenten.
SECURE, een initiatief van de Wereldgezondheidsorganisatie en het Global Antibiotic Research and Development Partnership (waarvan ik executive director ben), is erop gericht om met landen samen de toegang tot essentiële antibiotica te verbeteren. Dit houdt in dat wordt onderzocht hoe nationale toezichthoudende instanties kunnen fungeren als centrale knooppunten om tekorten te helpen monitoren en voorkomen, en hierop te reageren. Uiteindelijk wil SECURE vitalere en meer concurrerende markten creëren door landen aan te moedigen hun inkoop te bundelen, waardoor een betrouwbaarder aanbod wordt gegarandeerd.
Tekorten aan antibiotica zijn een serieus probleem voor alle landen, maar er kan – en moet – veel worden gedaan om ze te voorkomen. Gezien de steeds snellere verspreiding van AMR en de lange aanlooptijd om antibiotica te ontwikkelen, kunnen we het ons niet veroorloven om het probleem te blijven negeren. Even belangrijk is dat inspanningen om de schaarse voorraden aan te pakken ervoor kunnen zorgen dat nieuwe geneesmiddelen, wanneer ze beschikbaar komen, de mensen bereiken die ze nodig hebben.
Vertaling: Menno Grootveld
GENÈVE – Het overmatig gebruik van antibiotica wordt nu algemeen erkend als een van de belangrijkste factoren die bijdragen tot antimicrobiële resistentie (AMR) – vaak de ‘stille pandemie’ genoemd. Maar wat minder bekend is, is dat tekorten aan antibiotica ook een rol spelen bij het aanwakkeren van AMR.
Schaarse voorraden amoxicilline voor kinderen, gebruikt om Strep A te behandelen, haalden eind vorig jaar de krantenkoppen in het Verenigd Koninkrijk, toen een golf van infecties ten minste negentien kinderen het leven kostte. Dergelijke tekorten zijn echter geen uitzondering en komen veel voor in landen over de hele wereld. De gevolgen voor zowel de gezondheid van mensen als de verspreiding van AMR kunnen ernstig zijn. Dat komt omdat tekorten aan eerstelijns antibiotica vaak leiden tot overmatig gebruik van gespecialiseerde antibiotica of antibiotica die in reserve worden gehouden voor noodgevallen. Deze vervangingsmiddelen kunnen niet alleen minder effectief zijn, maar door erop te vertrouwen neemt ook het risico toe dat er geneesmiddelenresistentie ontstaat en dat infecties op de langere termijn moeilijker te behandelen zijn.
AMR, nu al een van de grootste doodsoorzaken ter wereld, neemt toe. In 2019 was AMR rechtstreeks verantwoordelijk voor naar schatting 1,27 miljoen sterfgevallen – meer dan hiv/aids en malaria samen – en werd AMR in verband gebracht met nog eens 4,95 miljoen extra sterfgevallen. Tot nu toe is het wereldwijde antwoord op deze groeiende crisis vooral gericht op pogingen om resistente bacteriën voor te blijven door de ontwikkeling van nieuwe antibiotica. Maar op de korte termijn is er voldoende ruimte om het aantal AMR-doden en de impact van AMR op de volksgezondheid in het algemeen te verminderen door enkele van de oorzaken van de tekorten aan te pakken en de toegang tot geschikte behandelingen te verbeteren.
Dezelfde tekortkomingen van de markt die de wereldwijde AMR-crisis hebben veroorzaakt, zijn ook grotendeels verantwoordelijk voor de tekorten aan antibiotica. Vergeleken met andere geneesmiddelen zijn antibiotica vaak complexer en duurder om te produceren, zijn ze onderhevig aan strengere regelgeving, en zijn ze minder winstgevend. Als gevolg hiervan hebben veel farmaceutische bedrijven het onderzoek naar en de ontwikkeling van antibiotica de afgelopen decennia aanzienlijk verminderd of stopgezet.
Er worden niet alleen weinig nieuwe antibiotica ontwikkeld, maar het is ook minder aantrekkelijk geworden om antibiotica te produceren die al op de markt zijn, deels vanwege knelpunten in de bevoorradingsketen en volatiliteit. Een onderbreking in de levering van een ingrediënt of een probleem met de kwaliteitscontrole, of een leverancier die de prijzen verhoogt of de productie volledig stopzet, volstaan om de wereldwijde toeleveringsketen van deze geneesmiddelen tot stilstand te brengen.
Maar net zo belangrijk is de even volatiele vraag naar antibiotica, veroorzaakt door plotselinge uitbraken van bacteriële infecties en slecht beheer van nationale voorraden, hetgeen bijdraagt aan voorraadtekorten. Hoewel tekorten niet ongewoon zijn in de farmaceutische industrie, zijn ze 42 procent waarschijnlijker voor antibiotica dan voor andere geneesmiddelen.
SUMMER SALE: Save 40% on all new Digital or Digital Plus subscriptions
Subscribe now to gain greater access to Project Syndicate – including every commentary and our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – starting at just $49.99
Subscribe Now
Hoewel exacte cijfers die de omvang van het probleem zouden onthullen moeilijk te verkrijgen zijn, zou veel van deze onzekerheid vermeden kunnen worden met betere marktinformatie. Hoewel antibiotica minder lucratief zijn dan andere medicijnen, kunnen farmaceutische bedrijven er nog steeds winst op maken – als ze over nauwkeurige gegevens beschikken. Betere prognoses kunnen dus de risico’s voor fabrikanten verkleinen en een sterkere prikkel bieden om hun productie op te schalen en hun markten uit te breiden.
Er is ook veel ruimte voor verbetering in de manier waarop landen – met name lagereinkomenslanden – deze essentiële geneesmiddelen inkopen, registreren en beheren. Door bijvoorbeeld de capaciteit van nationale toezichthoudende instanties uit te breiden, zou het makkelijker worden om leveringen te traceren en te coördineren, en voorraden aan te leggen om een grotere veerkracht op te bouwen. Dit alles zou ook bijdragen aan meer zekerheid voor geneesmiddelenproducenten.
SECURE, een initiatief van de Wereldgezondheidsorganisatie en het Global Antibiotic Research and Development Partnership (waarvan ik executive director ben), is erop gericht om met landen samen de toegang tot essentiële antibiotica te verbeteren. Dit houdt in dat wordt onderzocht hoe nationale toezichthoudende instanties kunnen fungeren als centrale knooppunten om tekorten te helpen monitoren en voorkomen, en hierop te reageren. Uiteindelijk wil SECURE vitalere en meer concurrerende markten creëren door landen aan te moedigen hun inkoop te bundelen, waardoor een betrouwbaarder aanbod wordt gegarandeerd.
Tekorten aan antibiotica zijn een serieus probleem voor alle landen, maar er kan – en moet – veel worden gedaan om ze te voorkomen. Gezien de steeds snellere verspreiding van AMR en de lange aanlooptijd om antibiotica te ontwikkelen, kunnen we het ons niet veroorloven om het probleem te blijven negeren. Even belangrijk is dat inspanningen om de schaarse voorraden aan te pakken ervoor kunnen zorgen dat nieuwe geneesmiddelen, wanneer ze beschikbaar komen, de mensen bereiken die ze nodig hebben.
Vertaling: Menno Grootveld