De cultuuroorlog tussen Oekraïne en Rusland

BERKELEY/KYIV – Toen Rusland in februari 2022 zijn grootschalige invasie in Oekraïne lanceerde, verwachtten maar weinigen dat het verzet langer dan een paar dagen zou duren. Zowel in Rusland als in het Westen werd verwacht dat de Russische troepen met parade-uniformen in de hand Kyiv zouden binnenvallen, een vazallenregering zouden installeren en effectief een einde zouden maken aan de Oekraïense staat.

Maar waar de westerse leiders geloofden dat Oekraïne militair gezien geen partij was voor Rusland, berustte het vertrouwen van de Russische president Vladimir Poetin in een snelle overwinning op een meer fundamentele aanname: de Oekraïners zouden weinig wil hebben om zich te verzetten, omdat ze nooit echt hadden bestaan. In de ogen van Poetin waren de geschiedenis en identiteit van Oekraïne zó verbonden met Rusland dat de Oekraïners geen reden zouden hebben om hun leven en bezittingen te riskeren voor hun soevereiniteit.

De oorlog is geworteld in deze imperiale misrekening. De kracht van het Oekraïense verzet hangt niet zozeer af van de militaire hulp van de NAVO-lidstaten als wel van de vasthoudendheid van het Oekraïense volk aan zijn eigen wil en lot. De Oekraïners begrijpen dat de strijd gaat om hun nationale overleving en dat culturele dekolonisatie daarvoor essentieel is.