nye231_Sean GallupGetty Images_ukrainenuclear Sean Gallup/Getty Images

Zal de oorlog in Oekraïne de nucleaire proliferatie aanwakkeren?

CAMBRIDGE – Toen de Sovjet-Unie in 1991 ineenstortte, erfde Oekraïne een deel van haar nucleaire arsenaal. Maar in het Memorandum van Boedapest van 1994 stemde Oekraïne ermee in deze wapens aan Rusland terug te geven in ruil voor ʻgarantiesʼ van Rusland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten dat zijn soevereiniteit en grenzen zouden worden gerespecteerd. Rusland schond deze belofte schaamteloos toen het in 2014 de Krim annexeerde, en verscheurde het memorandum met zijn grootschalige invasie van Oekraïne op 24 februari. Veel waarnemers hebben geconcludeerd dat Oekraïne een noodlottige fout heeft gemaakt door in te stemmen met het inleveren van zijn nucleaire arsenaal (ooit het op twee na grootste ter wereld). Hebben zij gelijk?

Begin jaren zestig voorspelde de Amerikaanse president John F. Kennedy dat in het volgende decennium ten minste vijfentwintig staten kernwapens zouden hebben. Maar in 1968 stemden de lidstaten van de Verenigde Naties in met een non-proliferatieverdrag (NPV) dat kernwapens beperkte tot de vijf staten die ze al hadden (de VS, de Sovjet-Unie, Groot-Brittannië, Frankrijk en China). Vandaag hebben slechts negen staten kernwapens, de bovengenoemde vijf landen plus Israël, India, Pakistan en Noord-Korea, maar er zijn meer ʻdrempelstatenʼ (landen met het technologische vermogen om snel kernwapens te bouwen) die de optie overwegen.

Sommige analisten opperen dat proliferatie een goede zaak zou kunnen zijn, omdat een wereld van nucleair bewapende stekelvarkens stabieler zou zijn dan een wereld van nucleaire wolven en ongewapende konijnen. Volgens hen zou Rusland het niet hebben aangedurfd een nucleair bewapend Oekraïne binnen te vallen. Bovendien vragen zij zich af waarom sommige staten recht zouden hebben op kernwapens en andere niet.

https://prosyn.org/STpoBuGnl