stiglitz303_ Frank Rumpenhorstpicture alliance via Getty Images_gas prices Frank Rumpenhorst/picture alliance via Getty Images

Shocktherapie voor neoliberalen

NEW YORK – De gevolgen van de Russische inval in Oekraïne hebben ons herinnerd aan de onvoorspelbare ontwrichtingen waarmee de wereldeconomie voortdurend te kampen heeft. Deze les is ons al vele malen geleerd. Niemand had de terreuraanslagen van 11 september 2001 kunnen voorspellen, en weinigen hebben de financiële crisis van 2008, de COVID-19-pandemie of de verkiezing van Donald Trump, die ertoe heeft geleid dat de Verenigde Staten zich in de richting van protectionisme en nationalisme hebben bewogen, voorzien. Zelfs degenen die deze crises wel voorzagen, konden niet met precisie zeggen wanneer ze zouden plaatsvinden.

Ieder van deze gebeurtenissen heeft enorme macro-economische gevolgen gehad. De pandemie vestigde onze aandacht op het gebrek aan veerkracht van onze schijnbaar robuuste economieën. Amerika, de supermacht, kon niet eens eenvoudige producten als mondkapjes en andere beschermende uitrusting produceren, laat staan meer geavanceerde artikelen als tests en beademingsapparatuur. De crisis heeft ons inzicht in de kwetsbaarheid van de economie versterkt en een van de lessen van de mondiale financiële crisis herhaald, toen het faillissement van slechts één bedrijf, Lehman Brothers, de bijna-instorting van het hele mondiale financiële systeem veroorzaakte.

Op dezelfde manier verergert de oorlog van de Russische president Vladimir Poetin in Oekraïne de toch al zorgwekkende stijging van de voedsel- en energieprijzen, met mogelijk ernstige gevolgen voor veel ontwikkelingslanden en opkomende markten, vooral die waarvan de schulden tijdens de pandemie de pan uit zijn gerezen. Ook Europa is bijzonder kwetsbaar door zijn afhankelijkheid van Russisch gas – een bron waarvan grote economieën zoals Duitsland zich niet snel of goedkoop kunnen losmaken. Velen maken zich terecht zorgen dat die afhankelijkheid de reactie op Ruslands flagrante acties tempert.

https://prosyn.org/8bWvZwEnl