BERLIN - W roku 2015 wszystkie 193 państwa członkowskie Organizacji Narodów Zjednoczonych zgodziły się osiągnąć 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs = sustainable development goals) - szeroki program polityczny mający na celu wyeliminowanie ubóstwa, ochronę planety oraz promowanie dobrobytu dla wszystkich - do 2030 roku. Dziś - osiem lat później - Globalny Raport Zrównoważonego Rozwoju 2023 (GSDR) ONZ-tu ostrzega, że świat jest daleki od osiągnięcia tych celów. Ubóstwo i głód nasilają się, emisje gazów cieplarnianych (GHG) nadal rosną, a przy obecnym tempie postępu osiągnięcie równości płci zajmie 300 lat.
Niszczycielski wpływ społeczny i gospodarczy pandemii COVID-19 z pewnością zepchnął nas z właściwej ścieżki; podobnie jak wojna na Ukrainie. Brakowało jednak również działań transformacyjnych wymaganych do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. Jak pokazuje GSDR, stopniowe kroki i ukierunkowane interwencje nie wystarczą. Zamiast tego potrzebujemy szeroko zakrojonych reform, które będą jednocześnie realizować kilka celów zrównoważonego rozwoju.
Według GSDR transformacja zrównoważonego rozwoju to proces, w którym nowe technologie, infrastruktura i podejścia decyzyjne zastępują stare działania, eliminując negatywne skutki istniejących wersji i zapewniając lepsze wyniki. Zmiana ta zwykle spotyka się z oporem i może prowadzić do konfliktów, ponieważ wiąże się z kosztami: firmy muszą znaleźć nowe modele biznesowe czy rynki, a pracownicy są zmuszeni do przekwalifikowania się, a następnie znalezienia nowej pracy. Decydenci powinni przewidywać i planować takie skutki.
Jedną z takich innowacji jest energia odnawialna. Jednak w większości krajów odnawialne źródła energii są raczej uzupełnieniem niż zamiennikiem paliw kopalnych. Pełne przejście na odnawialne źródła energii jest jednak niezbędne do osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych netto, co Unia Europejska zamierza osiągnąć do 2050 roku. Oprócz wdrożenia na szeroką skalę odnawialnych źródeł energii i czystych technologii, takich jak pojazdy elektryczne, kluczowe znaczenie będzie miało zwiększenie inwestycji w infrastrukturę energetyczną, zwłaszcza w Afryce, oraz poprawa efektywności energetycznej. Innowacje społeczne, które kładą nacisk na zbiorowe dostarczanie i korzystanie z przestrzeni i usług mobilności, mogą również pomóc w zmniejszeniu zużycia energii.
Potrzebne są również szeroko zakrojone zmiany, aby położyć kres głodowi i powstrzymać utratę różnorodności biologicznej. Mieszkańcy bogatych krajów powinni drastycznie ograniczyć spożycie mięsa, przyjąć dietę roślinną i zmniejszyć o połowę marnotrawstwo żywności. Na całym świecie rolnictwo musi przyjąć niskonakładowe i wielofunkcyjne systemy produkcji, które chronią ziemię, wodę i różnorodność biologiczną, a stosowanie trwałych zanieczyszczeń, takich jak metale ciężkie i tworzywa sztuczne, musi zostać znacznie ograniczone, aby zapewnić zdrowe środowisko.
Aby promować dobrobyt i integrację, decydenci polityczni muszą nieustannie dążyć do osiągnięcia celów w zakresie równości płci, co wymaga wzmocnienia statusu prawnego kobiet i ich autonomii ekonomicznej. Co więcej, wprowadzenie ceny emisji dwutlenku węgla w krajach o wysokiej emisji mogłoby wygenerować dochody dla globalnego funduszu ochrony socjalnej, który kraje o niskich dochodach mogłyby wykorzystać do poprawy edukacji i usług zdrowotnych. Przyczyniłoby się to w znacznym stopniu do zmniejszenia ubóstwa.
Transformacja na taką skalę nie będzie łatwa do osiągnięcia. W tym miejscu pojawia się siła narracji: ludzie muszą być przekonani, że te zmiany są najlepszym sposobem na zbudowanie przyszłości nadającej się do życia, a nasza obecna droga prowadzi tylko do katastrofalnych skutków, które zagrażają ludzkiej egzystencji.
Aby zmienić narrację, decydenci będą musieli nauczyć się, jak wzmocnić i utrzymać szerokie poparcie polityczne i społeczne dla hurtowych zmian. Oznacza to skupienie się bardziej na wspólnym celu niż na konflikcie partyjnym, opracowanie długoterminowych strategii, które mogą doprowadzić do sprawiedliwej zielonej transformacji, oraz proaktywne podejście do identyfikowania i rozwiązywania konfliktów dotyczących podziału kosztów. Oznacza to również współpracę ze społeczeństwem obywatelskim, sektorem prywatnym i związkami zawodowymi w celu zidentyfikowania problemów z wdrażaniem i odpowiedniego dostosowania polityki. Rozwijanie partnerstw, które umożliwiają wzajemne uczenie się i wymianę w ramach regionów i między nimi, może pomóc w budowaniu tego potencjału.
Procesy demokratyczne mają fundamentalne znaczenie dla planowania strategii, które sprawiedliwie rozkładają koszty transformacji. Skala wymaganych zmian jest jednak tak ogromna, że każdy, kogo dotyczy działalność lub źródło utrzymania, będzie opierał się reformom. Zwłaszcza w społeczeństwach o wysokim poziomie nierówności dochodowych i majątkowych, ludzie są bardziej skłonni wierzyć, że znajdą się w gorszej sytuacji podczas takiej zmiany paradygmatu.
Dlatego też decydenci polityczni muszą umieścić równość i sprawiedliwość w centrum tej transformacji oraz zobowiązać się do przejrzystości i odpowiedzialności przy określaniu w jaki sposób koszty powinny być podzielone pomiędzy różne grupy dochodowe i pokolenia. W szczególności monitorowanie postępów w realizacji uzgodnionych celów umożliwiłoby społeczeństwu pociągnięcie rządu do odpowiedzialności, wzmocnienie rządów prawa i budowanie zaufania do instytucji.
Osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju zależy od demokratycznego konsensusu, więc przeprowadzenie tych radykalnych, ale niezbędnych reform może z kolei wzmocnić demokrację.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer
BERLIN - W roku 2015 wszystkie 193 państwa członkowskie Organizacji Narodów Zjednoczonych zgodziły się osiągnąć 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs = sustainable development goals) - szeroki program polityczny mający na celu wyeliminowanie ubóstwa, ochronę planety oraz promowanie dobrobytu dla wszystkich - do 2030 roku. Dziś - osiem lat później - Globalny Raport Zrównoważonego Rozwoju 2023 (GSDR) ONZ-tu ostrzega, że świat jest daleki od osiągnięcia tych celów. Ubóstwo i głód nasilają się, emisje gazów cieplarnianych (GHG) nadal rosną, a przy obecnym tempie postępu osiągnięcie równości płci zajmie 300 lat.
Niszczycielski wpływ społeczny i gospodarczy pandemii COVID-19 z pewnością zepchnął nas z właściwej ścieżki; podobnie jak wojna na Ukrainie. Brakowało jednak również działań transformacyjnych wymaganych do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. Jak pokazuje GSDR, stopniowe kroki i ukierunkowane interwencje nie wystarczą. Zamiast tego potrzebujemy szeroko zakrojonych reform, które będą jednocześnie realizować kilka celów zrównoważonego rozwoju.
Według GSDR transformacja zrównoważonego rozwoju to proces, w którym nowe technologie, infrastruktura i podejścia decyzyjne zastępują stare działania, eliminując negatywne skutki istniejących wersji i zapewniając lepsze wyniki. Zmiana ta zwykle spotyka się z oporem i może prowadzić do konfliktów, ponieważ wiąże się z kosztami: firmy muszą znaleźć nowe modele biznesowe czy rynki, a pracownicy są zmuszeni do przekwalifikowania się, a następnie znalezienia nowej pracy. Decydenci powinni przewidywać i planować takie skutki.
Jedną z takich innowacji jest energia odnawialna. Jednak w większości krajów odnawialne źródła energii są raczej uzupełnieniem niż zamiennikiem paliw kopalnych. Pełne przejście na odnawialne źródła energii jest jednak niezbędne do osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych netto, co Unia Europejska zamierza osiągnąć do 2050 roku. Oprócz wdrożenia na szeroką skalę odnawialnych źródeł energii i czystych technologii, takich jak pojazdy elektryczne, kluczowe znaczenie będzie miało zwiększenie inwestycji w infrastrukturę energetyczną, zwłaszcza w Afryce, oraz poprawa efektywności energetycznej. Innowacje społeczne, które kładą nacisk na zbiorowe dostarczanie i korzystanie z przestrzeni i usług mobilności, mogą również pomóc w zmniejszeniu zużycia energii.
Potrzebne są również szeroko zakrojone zmiany, aby położyć kres głodowi i powstrzymać utratę różnorodności biologicznej. Mieszkańcy bogatych krajów powinni drastycznie ograniczyć spożycie mięsa, przyjąć dietę roślinną i zmniejszyć o połowę marnotrawstwo żywności. Na całym świecie rolnictwo musi przyjąć niskonakładowe i wielofunkcyjne systemy produkcji, które chronią ziemię, wodę i różnorodność biologiczną, a stosowanie trwałych zanieczyszczeń, takich jak metale ciężkie i tworzywa sztuczne, musi zostać znacznie ograniczone, aby zapewnić zdrowe środowisko.
Aby promować dobrobyt i integrację, decydenci polityczni muszą nieustannie dążyć do osiągnięcia celów w zakresie równości płci, co wymaga wzmocnienia statusu prawnego kobiet i ich autonomii ekonomicznej. Co więcej, wprowadzenie ceny emisji dwutlenku węgla w krajach o wysokiej emisji mogłoby wygenerować dochody dla globalnego funduszu ochrony socjalnej, który kraje o niskich dochodach mogłyby wykorzystać do poprawy edukacji i usług zdrowotnych. Przyczyniłoby się to w znacznym stopniu do zmniejszenia ubóstwa.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Transformacja na taką skalę nie będzie łatwa do osiągnięcia. W tym miejscu pojawia się siła narracji: ludzie muszą być przekonani, że te zmiany są najlepszym sposobem na zbudowanie przyszłości nadającej się do życia, a nasza obecna droga prowadzi tylko do katastrofalnych skutków, które zagrażają ludzkiej egzystencji.
Aby zmienić narrację, decydenci będą musieli nauczyć się, jak wzmocnić i utrzymać szerokie poparcie polityczne i społeczne dla hurtowych zmian. Oznacza to skupienie się bardziej na wspólnym celu niż na konflikcie partyjnym, opracowanie długoterminowych strategii, które mogą doprowadzić do sprawiedliwej zielonej transformacji, oraz proaktywne podejście do identyfikowania i rozwiązywania konfliktów dotyczących podziału kosztów. Oznacza to również współpracę ze społeczeństwem obywatelskim, sektorem prywatnym i związkami zawodowymi w celu zidentyfikowania problemów z wdrażaniem i odpowiedniego dostosowania polityki. Rozwijanie partnerstw, które umożliwiają wzajemne uczenie się i wymianę w ramach regionów i między nimi, może pomóc w budowaniu tego potencjału.
Procesy demokratyczne mają fundamentalne znaczenie dla planowania strategii, które sprawiedliwie rozkładają koszty transformacji. Skala wymaganych zmian jest jednak tak ogromna, że każdy, kogo dotyczy działalność lub źródło utrzymania, będzie opierał się reformom. Zwłaszcza w społeczeństwach o wysokim poziomie nierówności dochodowych i majątkowych, ludzie są bardziej skłonni wierzyć, że znajdą się w gorszej sytuacji podczas takiej zmiany paradygmatu.
Dlatego też decydenci polityczni muszą umieścić równość i sprawiedliwość w centrum tej transformacji oraz zobowiązać się do przejrzystości i odpowiedzialności przy określaniu w jaki sposób koszty powinny być podzielone pomiędzy różne grupy dochodowe i pokolenia. W szczególności monitorowanie postępów w realizacji uzgodnionych celów umożliwiłoby społeczeństwu pociągnięcie rządu do odpowiedzialności, wzmocnienie rządów prawa i budowanie zaufania do instytucji.
Osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju zależy od demokratycznego konsensusu, więc przeprowadzenie tych radykalnych, ale niezbędnych reform może z kolei wzmocnić demokrację.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer