rogoff188_aslan alphan_getty Images_debt Aslan Alphan/Getty Images

Staatsobligaties zijn nooit risicovrij

CAMBRIDGE – Nu de rente op staatsleningen op een historisch dieptepunt is aangeland, betoogt een aantal toonaangevende economen dat bijna iedere geavanceerde economie het zich – zonder grote zorgen over de gevolgen op de langere termijn – kan veroorloven de schuld te laten oplopen naar een Japans niveau (ruim 150% van het bbp, zelfs op basis van de meest conservatieve maatstaf). Pleitbezorgers van een veel hogere staatsschuld hebben wellicht gelijk, maar ze hebben de neiging om alles wat zou kunnen misgaan te bagatelliseren of te negeren.

In de eerste en belangrijkste plaats onderschat deze nieuwe kijk op de staatsschulden de risicoʼs voor andere reclamanten van de belastinginkomsten – zoals de AOW-gerechtigden, die in de verzorgingsstaat van de 21e eeuw kunnen worden beschouwd als een soort obligatiehouders. In meeste sociale zekerheidsstelsels heeft de overheid immers geld van ze geleend, met de belofte dat met rente terug te zullen betalen op hun oude dag. En voor overheden zijn deze “achtergestelde” schulden enorm groot in verhouding tot de “bevoorrechte” schulden die prioriteit genieten.

Overheden in OESO-landen zijn momenteel gemiddeld 8% van hun bbp kwijt aan AOW-uitkeringen, en in het geval van Italië en Griekenland een verbijsterende 16%. In actuarieel opzicht laten toekomstige belastingen, die zijn geoormerkt voor het betalen van de AOW, de toekomstige belastingen die zijn geoormerkt voor het aflossen van de staatsschuld met een aanzienlijk veelvoud achter zich, hoewel veel overheden hebben geprobeerd de AOW geleidelijk aan omlaag te krijgen, zoals Europa heeft gedaan ten tijde van de financiële crisis, en Mexico en Brazilië recentelijker. Helaas betekenen een trage groei en vergrijzende bevolkingen dat er nog veel meer zal moeten gebeuren.

https://prosyn.org/EYZnHOEnl